Лента постов канала SAIMkatta (@SAIMkatta)

स्पर्धा परीक्षा ' अंतिम सत्य' नाही, आयुष्य खूप मोलाचं आहे!

मित्रांनो आणि मैत्रिणींनो,

आज लातूरमधील एका बातमीने मन सुन्न झालं. MPSC परीक्षेत अपेक्षित गुण न मिळाल्याने एका होतकरू अधिकाऱ्याने आपलं आयुष्य संपवलं. ही घटना अत्यंत दुर्दैवी आणि विचार करायला लावणारी आहे.

MPSC, UPSC किंवा इतर कोणत्याही स्पर्धा परीक्षेची तयारी करणाऱ्या प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या मनात ही बातमी एक भीती आणि निराशेची भावना निर्माण करू शकते. म्हणूनच, आज तुमच्याशी काही गोष्टी बोलायच्या आहेत.

तुमचा संघर्ष आम्ही समजतो.
तुमचं स्वप्न, तुमची मेहनत, तुमचा त्याग या सगळ्याची आम्हाला जाणीव आहे. घर-दार, मित्र-परिवार सोडून, दिवसाचे १८-१८ तास अभ्यास करणं, ही एक तपस्याच आहे. स्वतःच्या गरजा बाजूला सारून, प्रत्येक क्षण फक्त आणि फक्त अभ्यासाला वाहून देणं, हे सोपं नाही. समाजात मिळणारी प्रतिष्ठा, आई-वडिलांच्या डोळ्यांतील कौतुक आणि स्वतःला सिद्ध करण्याची जिद्द या सगळ्या गोष्टी तुम्हाला या खडतर प्रवासात ऊर्जा देत असतात.

पण या प्रवासात जेव्हा अपयश येतं, तेव्हा प्रचंड निराशा येते. वर्षानुवर्षांची मेहनत वाया गेली असं वाटतं. आपलं आयुष्य संपलं, आता पुढे काहीच नाही, अशी भावना मनात घर करू लागते. लातूरमधील आपल्या मित्रासोबतही कदाचित असंच काहीसं झालं असेल.

पण मित्रांनो, एक गोष्ट लक्षात ठेवा - कोणतीही परीक्षा तुमच्या आयुष्यापेक्षा मोठी नाही.
स्पर्धा परीक्षा हे ध्येय नक्कीच आहे, पण ते आयुष्याचं अंतिम सत्य नाही. ते एक माध्यम आहे, एक मार्ग आहे, पण एकमेव मार्ग नाही.

१. अपयश म्हणजे शेवट नाही: परीक्षेत कमी गुण मिळणे किंवा अपयश येणे म्हणजे तुम्ही लायक नाहीत असा होत नाही. याचा अर्थ फक्त इतकाच की, त्या विशिष्ट दिवशी, त्या विशिष्ट पेपरमध्ये तुमची कामगिरी कमी पडली. अपयश हे तुम्हाला अधिक चांगलं बनण्याची, चुका सुधारण्याची संधी देत असतं. ते तुमच्यातील कमतरता दाखवतं, जेणेकरून तुम्ही त्यावर काम करून अधिक सामर्थ्यवान होऊ शकाल.

२. तुम्ही फक्त एक 'परीक्षार्थी' नाही: तुमची ओळख फक्त तुमचा रोल नंबर किंवा परीक्षेचा निकाल नाही. तुम्ही कुणाचे तरी मुलगा/मुलगी आहात, भाऊ/बहीण आहात, एक चांगला मित्र आहात. तुमच्यात इतरही अनेक कलागुण आणि क्षमता आहेत. परीक्षेच्या या दबावाखाली स्वतःच्या मूळ ओळखीला विसरू नका.

३. आयुष्य अनेक संधी देतं: अधिकारी होणं हे एकच स्वप्न नाही. तुम्ही या परीक्षेसाठी जो अभ्यास केला आहे, जे ज्ञान मिळवलं आहे, ते कधीही वाया जात नाही. ते ज्ञान तुम्हाला इतर अनेक क्षेत्रांमध्ये यशस्वी होण्यासाठी मदत करू शकतं. खासगी क्षेत्र, शिक्षण क्षेत्र, उद्योग किंवा स्वतःचा व्यवसाय, असे अनेक मार्ग तुमच्यासाठी खुले आहेत. फक्त गरज आहे ती थोडं वेगळ्या दृष्टिकोनातून पाहण्याची.

४. व्यक्त व्हा, बोला: मनात निराशा दाटून आल्यावर एकटं राहू नका. आपल्या आई-वडिलांशी, भावा-बहिणींशी, जवळच्या मित्रांशी किंवा शिक्षकांशी बोला. मनातलं ओझं हलकं करा. गरज वाटल्यास व्यावसायिक समुपदेशकांची (Counsellor) मदत घ्या. बोलल्याने अनेक प्रश्नांची उत्तरं मिळतात आणि मन शांत होतं.

आत्महत्या हा पर्याय नाही, तो एक पळपुटेपणा आहे.आत्महत्येचा विचार क्षणिक नैराश्यातून येतो. पण हा एक विचार तुमच्यावर प्रेम करणाऱ्या प्रत्येकाच्या आयुष्यात आयुष्यभराचं दुःख निर्माण करतो. ज्या आई-वडिलांनी तुम्हाला लहानाचं मोठं केलं, ज्या मित्रांनी तुम्हाला प्रत्येक क्षणी साथ दिली, त्यांचा विचार करा. तुमच्या एका चुकीच्या निर्णयाने त्यांचं आयुष्य उद्ध्वस्त होऊ शकतं.

शेवटी एवढंच सांगेन...
हार-जीत हा खेळाचा भाग आहे आणि आयुष्य हा एक मोठा खेळ आहे. एक सामना हरलात म्हणून मैदान सोडून पळू नका. पुन्हा नव्या उमेदीने उभे राहा. MPSC किंवा कोणतीही परीक्षा तुमच्या धैर्याची आणि ज्ञानाची परीक्षा घेते, पण आयुष्य तुमच्या संयमाची आणि जगण्याच्या इच्छेची परीक्षा घेतं.

या परीक्षेत पास व्हा. लढा, चुका, पुन्हा उभे राहा, पण हार मानू नका. कारण उद्याचा सूर्य तुमच्यासाठी नवीन संधी आणि नवी आशा घेऊन उगवणार आहे.
तुमचं आयुष्य खूप मौल्यवान आहे. त्याला असं व्यर्थ घालवू नका.

📝समाधान निमसरकार