◀ گذشته از دلایل و بهانه‌های یورش‌های تیمور به نواحی دیگر، دستاویز وی برای لشکرکشی به اصفهان، استناد به وصیت‌نامه شاه شجاع مظفری (فرمانروایی ۷۶۰-۷۸۶ هـ ق) بود. چنانکه از منابع و اسناد آن روزگار برمی‌آید شاه شجاع پیش از مرگ مکتوباتی به امیرتیمور و سلطان احمد جلایر فرستاده و از آنها خواسته بود تا پس از مرگ وی، فرزندان و برادرانش را حمایت کنند. در این مکتوب‌ها شاه شجاع با تاکید بر فرزندش، زین‌العابدین، از یک سو، موضوع جانشینی وی را در برابر دیگر مدعیان رسمیت بخشیده و از سوی دیگر، نوعی مانع در برابر تهاجم دو امیر یاد شده به سرزمین‌های آل‌مظفر ایجاد کرده بود. با این همه، وی در عمل زمینه را برای لشکرکشی تیمور فراهم نموده بود. هنگامی که تیمور بر پایه رسوم رایج سیاسی، حاکمان مناطق مختلف را برای اظهار اطاعت و پرداخت خراج به حضور می‌طلبید، با استناد به مکتوب وصیت‌نامه شاه شجاع بود که زین‌العابدین، فرزند و جانشین وی، را نزد خود فراخواند. تیمور با فرستادن ایلچی، دوستی و انقیاد و مطاوعت پدرش را یادآوری کرد و وی را برای تجدید ولایت نزد خود طلبید؛ اما در گیلان آگاه شد که زین‌العابدین افزون بر بی‌توجهی به این فرمان، ایلچی وی را نیز زندانی نموده است. به این ترتیب، زمینه برای حمله تیمور به سرزمین‌های آل‌مظفر از جمله اصفهان فراهم شد. از سوی دیگر، زین‌العابدین مظفری از آغاز حکومت خود گرفتار منازعات جانشینی معمول بود. وی با بهره‌گیری از موقعیت متزلزل شاه یحیی، برادرزاده و داماد شاه شجاع، در اصفهان موفق شد بر این شهر سلطه یابد و امیرمظفر کاشی، دایی خود، را حاکم شهر نماید. وی سپس یزد را نیز از دست نایب شاه یحیی به درآورد. در این شرایط، که اقبال پیروزی به امیر مظفری روی آورده بود، امیرتیمور وی را به حضور خواند. در آن هنگام، احتمالا امیر مظفری دلیلی برای اطاعت از تیمور نمی‌دید یا خطری از سوی وی احساس نمی‌کرد. با این همه، با رسیدن سپاهیان تیمور به حومه اصفهان، وی در برابر آنان ایستادگی یا مقابله نظامی نکرد. امیرمظفر کاشی، حاکم و نایب وی در اصفهان، نیز با بزرگان شهر به اردوی تیمور در حومه شهر رفت و با او در مورد شرایط صلح و تسلیم گفتگو کرد. از قرار معلوم، اهالی شهر با تیمور به توافق رسیدند؛ اما کمی بعد در جریان گردآوری مبلغی که به عنوان مال امان تعیین شده بود قیامی روی داد و طی آن، شمار قابل توجهی از سپاه تیمور که به شهر آمده بودند کشته شدند و زمام امور شهر به دست مردم افتاد. تیمور سرانجام موفق به شکست مقاومت مردم و تصرف شهر شد. در نتیجۀ این رویداد، تعداد بسیار زیادی از مردم اصفهان کشته شدند و تیمور از سرهای کشتگان قیام کله‌مناره‌هایی برپا کرد.

✅ سالگرد حمله تیمورلنگ به اصفهان

🌷🌸🌹 کانال کتابهای ممنوعه
🆔 @ketab_mamnouee

🛑 تیمور لنگ و حادثه حمله به اصفهان

🖋 نوشته محمد امیری (مدیر کانال کتابهای ممنوعه)

🔹تیمورلنگ، در ۲۵ شعبان ۷۳۶ هجری (۱۳۶۳ م) در ماوراء النهر در شهرکش بدنیا آمد و وقتی به سن بلوغ رسید، با خواهر امیرحسین از نوادگان چنگیز ازدواج کرد و بدین طریق به خانواده سلطنتی مغول پیوند خورد و بعد به تیمور گورکان[داماد] شهرت یافت. بنابر سفرنامه کلاویخو، تیمور در آغاز به راهزنی می‌پرداخت و باری از ترس سلطان سمرقند دست از دزدی گرفت، ولی بازهم براثر حرکات و کردار نادرست خود، خشم سلطان را برانگیخت و مجبور گردید از سمرقند فرارنماید و بار دیگر به راهزنی روی آورد تا آنکه "روزی بر کاروان بزرگی زد و غنایم هنگفتی بدست آورد. پس آنگاه تیمور بسوی جنوب روان گشت و به استانی بنام سیستان رسید و گله‌های گوسفند و اسپ مردم آن پیرامون را غارت کرد، زیرا که این استان فوق‌العاده از نظر اغنام و احشام مواشی پرثروت است. در این هنگام تیمور پانصد سوار داشت. چون مردم سیستان گرد آمدند، شبی که تیمور گله‌ای گوسفند به غنیمت می‌برد، بر یاران وی زدند و گروهی بسیار از آنان را کشتند. او را نیز از اسپ انداختند و پای راست او را زخم زدند. این زخم تا پای زندگی با وی بود و نیز زخمی بدست راست وی زدند که انگشت کوچک و انگشت پهلوی آن بریده شد. بدین‌گونه سرانجام او را مرده برجای گذشتند، اما چون به هوش آمد کشان کشان خود را به چادرهای بعضی از بیابان گردان آن پیرامون رسانید و در آنجا آنقدر پنهان بماند تا زخم‌هایش بهبود یافت، آنگاه به میهن خویش بازگشت و بار دیگر یاران را گرد آورد ".
(سفرنامه کلاویخو، ترجمه مسعود رجب‌نیا، چاپ ایران، ص۲۱۸)

◀ اما ژنرال انگلیسی پرسی سایکس، به قلم ظفرنامه تیموری می‌نویسد که " در سال ۷۶۴ هجری (۱۳۶۳م) درست وقتیکه مردم سیستان بر امیر خود، ملک جلال الدین کیانی شوریده بودند، تیمور از زندان تركان ماوراء النهر فرارنموده، به همراهی امیرحسین برادر زنش در سيستان آواره می‌گشت. در این فرصت امیر سیستان در فرونشاندن این غائله از تیمور یاری طلبيد؛ بالمقابل تیمور و امیرحسین بلا فاصله این مسئولیت را اجابت کردند و به یاری امیر سیستان شتافتند و هر دو با کمک خود اهالی سیستان از میان هفت دژی که شورشیان در تصرف داشتند، سه تای آن را مسخر کردند، اما یاغیان در حالی که با امیرشان از در صلح پیش می‌آمدند، این مطلب را خاطر نشان ساختند که چنانچه تیمور را بگذارد تا بقیه دژها را نیز تسخیر نماید، هر آئینه سیستان بدست تیمور خواهد افتاد. امیر جلال‌الدین که از بیان منطقی اتباعش مرعوب و تحریک شده بود، نیرویی فراهم آورده و بر متحدین خود حمله برد. از اینجا بدبختی بزرگی دامنگیر تیمورشد. تیمور برای آنکه رشادتی از خود نشان داده باشد، متهورانه خود را به قلب سپاه سیستان زد و چون دید به تنهائی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد، خواست بگریزد؛ در این اثنا تیر یکی از فرماندهان بنام ملک ممقتو (ظاهرا از روسای نکودری هزاره مقیم سیستان) از عقب برشانه‌اش نشست و تا رفت رویش را برگرداند که تیر دیگری به پاشنه پایش اصابت کرد. تیمور که مرگ را در یک قدمی خود دید، آخرین نیرویش را جمع کرد و با یک پا از آن معرکه فرار کرد؛ ولی او دیگر بطور دائم لنگ شده بود و به تیمور لنگ و به قول اروپاییان (تیمورلان لنگ) معروف گردید.
(تاریخ ایران، سرپرسی سایکس، ج۲، ترجمه فخر داعی گیلانی، چاپ دوم، ص۱۸۴)

◀ تیمور خویشتن را ادامه دهنده راه چنگیز مغول می‌دانست و بنابراین دست کمی از او درخون ریزی نداشت. بقول مورخان "تیمور مانند دژخیمی خونخوار و فرو نشاننده نهضت‌های خلق و در عین حال بازگرداننده سنن مغولان به ایران گام نهاد؛ تیمور دو هزار تن از سربداران را زنده بگور کرد؛ بدین طریق که "دست و پای افراد زنده را بسته و روی آنهارا با آجر و ملات می‌چیدند".
(تاریخ ایران، نوشته گروهی از مورخان شوروی، ترجمه کریم کشاورز، ص۴۳۰)

◀ قتل عام مردم اصفهان، نمونه‌ای است برای آن که بهتر دریابیم تیمور که بود و چه کرد. در ۷۹۰ هـ. ق (۲۷ اوت ۱۳۸۷م) تیمور لنگ اصفهان را فتح کرد، ولی به سبب آنکه عده‌ای از مردم اصفهان بر ضد او شورش کردند و مامورین وصول باج را کشتند، دستور قتل عام مردم را صادر کرد. تیمور تا نوامبر ۱۳۸۷ میلادی آذرماه به مدت سه ماه در اصفهان باقی ماند و سپس در دسامبر ۱۳۸۷ به سمت شیراز رهسپار شد تا سلسله آل مظفر را از میان بردارد. تیمور در جریان لشکرکشی به اصفهان به هر یک از افراد سپاهی فرمان داد که تعداد معینی سربریده تحویل دهد و به این ترتیب "كله منارهای بسیار از هفتاد هزار جمجمه اصفهانیان برپا شد". تیمور در سال ۸۰۱ هجری در دهلی دستور قتل عام اهالی شهر را داد و بزودی هشتاد هزار جمجمه در دروازه شهر روی هم ریختانده شد. سپس دهلی را چند شبانه روز غارت کرد.(تاریخ ایران، ترجمه کریم کشاورز، ص۴۳۱)

◀ لورین نامه‌ای برای خزعل فرستاد تا به او خوش آمد بگوید، ولی نگهبانان اطراف خانه شیخ مانع پیک شدند. لورین به هاوارد دستور داد به دیدن رضاخان رفته و اجازه رفت و آمد بی قیدوشرط ماموران انگلیسی را به منزل شیخ بگیرد. این درخواست آنچنان رضا خان را عصبانی کرد که با فحش و ناسزا به هاوارد گفت:

" خزعل تبعه ایران است و هاوارد یا لورین یا هر کس دیگر حق ندارند بدون اجازه او خزعل را ببینند. من باید به امنیت کشور بیندیشم، نه دید و بازدید مقامات انگلیسی با آدمی یاغی ".

◀ چند روز بعد رضا خان در مهمانی شام سفارت انگلیس حضور یافت و به سفیر گفت:

" خزعل تحت مراقبت است ولی می‌تواند در منزل مهمان بپذیرد ".

◀ شیخ خزعل در تهران به حال تبعید به سر می‌برد، ولی بعدها که رضاخان به مقام پادشاهی رسید به دیدن او می‌رفت، حتی یک بار از رضا شاه درخواست کرد که به دلیل معالجه چشمانش به خارج سفر کند. رضا شاه به وزیر دربارش تیمورتاش دستور داد یکی از بهترین چشم پزشکان اروپا را برای درمان چشم شیخ به تهران دعوت کند. شیخ خزعل در سال 1315 زندگی را وداع گفت و به دستور رضا شاه با احترام به خاک سپرده شد. داستان برخورد با شیخ خزعل یکی از فصل‌های پرافتخار زندگی رضا شاه است. او یکی از حساس ترین اقدامات نظامی‌اش را در شرایطی به پیروزی رسانید که خون از بینی کسی نیامد و اینگونه اقتدار انگلیسی‌ها در سرزمین نفت با تدبیر رضاخان سردار سپه فروریخت و خوزستان به آغوش مام میهن بازگشت و ارتش ایران بار دیگر با سرافرازی فتنه‌ای را که به دست بیگانه به پا شده بود خاموش کرد. خوزستان سرزمینی که در معاهده ۱۹۰۷ بین روسیه و انگلیس یعنی تقسیم ایران، عربستان نامیده شده و حتی جزئی از خاک ایران به حساب نیامده بود، در نقشه ایران ظاهر شد. رضا شاه حرمت خانواده خزعل را پاس داشت و از فرزندان او حمایت شد تا آنجا که پسر خزعل به نام امیر خزعل در زمان محمدرضا شاه به آجودانی پادشاه ایران مفتخر گردید.


🛑 بخشی از کتاب "رضاشاه؛ مردی که از نو باید شناخت"، نوشته منوچهر یزدی

🌷🌸🌹 کانال کتابهای ممنوعه
🆔 @ketab_mamnouee

◀ سپس کنسول انگلیس وجود لوله‌های نفت و خطری که در اثر جنگ متوجه آنها می‌شد را به رضاخان گوشزد کرد و او را از هرگونه اقدام نظامی باز داشت؛ اما رضاخان سردار سپه که اساسا از انگلیس‌ها متنفر بود و طاقت شنیدن سخنان تهدیدآمیز را از هیچ‌کس نداشت، صدایش را بلند کرد و گفت:

" آقا! در خصوص لوله‌های نفت که بهانه این قبیل مداخلات کودکانه است من شخصا ملتزم و متعهد می‌شوم هرگاه از حرکات قشون و جنگ به آن صفحات آسیبی وارد شود شخصا غرامت می‌دهم، اما راجع به مذاکراتی که کردید من جدا اعتراض می‌کنم و تذکر می‌دهم که اگر بعد از این به این لهجه و با این طرز با طرف من گفتگو کنید، ترجیح خواهم داد رشته مناسبات خود را با تمام مامورین انگلیس پاره کنم. بدانید خوزستان یکی از ایالات ایران است و خزعل یک نفر رعیت ایران است و اگر او خود را تحت‌الحمایه کرده، خائن است و من نمی‌توانم در این قبیل موارد لاقید باشم. من اجازه نمی‌دهم که در حضور من این طور صحبت بشود ".

و آنگاه رضاخان در حالی که تظاهر به خشم می‌کرد فریاد زد:

" امیر لشگر ... فردا صبح به طرف خوزستان حرکت خواهم کرد ".

◀ سال‌های بسیاری بود ماموران انگلیسی چنین صراحت شجاعت و فریادی را از هیچ مقام ایرانی نشنیده بودند. جسارت سردار سپه و پرخاش او به کنسول یک کشور ابرقدرت در زمان سپس حرکت او به سوی اهواز طی تلگرافی از شیراز به سرپرسی لورن سفیر انگلیس در ایران که در بغداد به سر می‌برد مخابره شد. لور سفیر انگلیس شتابان با هواپیما از بغداد به اهواز آمد و یک سره به دیدار شیخ خزعل رفت و او را از درگیری با رضاخان بر حذر داشت؛ سفیر انگلیس که به شدت نگران لوله‌های نفت در خوزستان بود،  از شیخ خزعل خواست قبل از آن که رضاخان به شلیک اولین تیر اقدام کند، تلگراف معذرت خواهی برای او بفرستد و او نیز که تا دیروز به امید حمایت اربابش گنده گویی می‌کرد، اینک با اطلاع از عدم پشتیبانی انگلیس‌ها فورا تلگراف عذرخواهی خود را از طریق کنسول انگلیس در بوشهر به رضا خان تقدیم کرد. رضاخان از وساطت انگلیسی‌ها برای تقدیم تلگراف متغیر شد و جواب تلگراف را چنین داد:

" بوشهر، آقای ژنرال قنسول دولت فخیمه انگلیس، اینکه خزعل كپيه تلگراف خود را به وسیله شما برای اینجانب ارسال داشته است، خالی از غرایب نیست؛ زیرا اتباع داخلی نباید در امورات مربوط به خود موجبات زحمت نمایندگان محترم خارجه را که قانونا ممنوع از مداخلات هستند فراهم آورند، در این صورت بدیهی است که این قصور مربوط به عدم اطلاع مشارالیه بوده و جوابی هم که لازم بود با تلگراف مستقیم به او داده‌ام".

◀ رضاخان جواب خزعل را هم اینگونه نوشته و فرستاده بود:

" آقای سردار اقدس معذرت و ندامت شما را می‌پذیرم، به شرط تسلیم قطعی "

◀ و بالاخره روز ۱۴ آذر ماه ۱۳۰۳شیخ خزعل به حضور سردار سپه راه یافت و بر پای سردار سپه بوسه زد و تقاضای عفو کرد؛ رضا خان هم او را بخشید و فرمان عفو عمومی صادر کرد و آنگاه نیروهای نظامی ارتش ایران به فرماندهی سرتیپ فضل‌الله خان (سپهبد زاهدی بعدی که دکتر مصدق را از کار برکنار کرد) در خوزستان استقرار یافت. حضور رضاخان سردار سپه، نخست وزیر ایران در خوزستان و ارسال نامه عذرخواهی خزعل سبب شد که با وساطت لورین، سفیر انگلستان شیخ خزعل بخشیده شود و قشون دولتی سراسر خاک خوزستان را که در ید قدرت شیخ بود اشغال نمود و این سرزمین همیشه ایرانی که سال‌ها از حوزه نظارتی حکومت مرکزی ایران خارج بود به تصرف ارتش ایران درآمد و دارایی و املاک خزعل مورد احترام قرار گرفت و متقابلا او نیز قول داد بدهی مالیاتی‌اش را بپردازد. بدین‌سان فتنه شوم جدایی خوزستان و تجزیه ایران خنثی و بلااثر گردید. رضا خان سردار سپه با غرور و سربلندی به تهران آمد و شیخ در خرمشهر باقی ماند و دیگر جای تردیدی نبود که خوزستان برای همیشه از چشم زخم بیگانگان و بیگانه پرستان به دور خواهد ماند. سه ماه پس از این ماجرا به رضاخان خبر دادند که شیخ قصد دارد ایران را ترک نموده به بصره برود و در ملک شخصی‌اش ساکن شود. رضا خان پس از دریافت این خبر بلافاصله به لورین سفیر انگلستان پیغام داد که شیخ بدهی مالیاتی‌اش را هنوز نپرداخته و بهتر است برای حل و فصل بدهی‌اش به تهران بیاید. لورین از کنسول انگلیس در اهواز خواست شیخ را برای تسویه حساب مالیاتی به تهران تشویق نماید؛ شیخ که وحشت‌زده شده بود، در پاسخ به تهران تعلل ورزید، اما رضاخان سردار سپه که تاب تحمل بی‌اعتنایی شیخ را نداشت، دستور داد سربازان ایرانی وارد کشتی خزعل شده و او را دستگیر و به تهران اعزام نمایند. این دستور در اردیبهشت ماه ۱۳۰۳ انجام شد و شیخ و پسرش را در تهران در یکی از خانه‌هایش تحت نظر قرار دادند. خبر دستگیری شیخ خزعل به گوش چمبرلین رسید و طی نامه‌ای به سفیر خود اظهار نگرانی کرد.

🛑 یا در زیر خرابه‌های شوش مدفون می‌شوم، یا خوزستان را آزاد می‌کنم

🖋 نوشته محمد امیری (مدیر کانال کتابهای ممنوعه)

🔹یکی از عمده‌ترین درگیری‌های سیاسی سردار سپه با عوامل انگلیسی، موضوع شیخ خزعل دست نشانده مسلم انگلستان بود. شیخ خزعل قبل از کودتا در عصر قاجار، طی قرار و مداری با انگلیس‌ها نقش پاسداری از لوله‌های نفت را به عهده گرفته و در خوزستان به فرمانروایی و حکومت مطلق نشسته بود و برای خود خدم و حشم و بارگاهی داشت. حضور قدرتمندانه خزعل در خوزستان نشان از توطئه شوم تجزیه ایران بود که انگلیسی‌ها می‌خواستند به وقت ضرور این استان زرخیز و مهد تمدن ایران باستان را از ایران‌زمین جدا کنند و با خیال آسوده بر سر چاه‌های نفت و دهانه خلیج فارس بنشینند، اما این توطئه با خلقیات سردار سپه منافات داشت. سرکوب یاغیان دیگر در اطراف و اکناف کشور سبب شده بود تا در فرصت مناسب به کار شیخ خزعل بپردازد و بدین روی پس از سه سال نبرد با یاغی‌ها در سراسر کشور و در زمان نخست وزیری‌اش یعنی زمانی که هنوز شاه نشده بود، تصمیم گرفت این آخرین یادگار سیاست استعماری انگلیس را هم نابود کند؛ بدیهی است که سردار سپه قلب سیاست استعماری بریتانیا را هدف قرار داده بود و باید منتظر عواقب آن می‌بود.

◀ در سال ۱۹۰۸ میلادی که نفت در مسجد سلیمان کشف شد، روابط انگلستان با شیخ خزعل آنچنان اهمیتی پیدا کرد که "سرپرسی کاکس"، نماینده انگلستان در خلیج فارس توصیه کرد اسباب خودمختاری خزعل فراهم شود. در سال ۱۹۰۹ میلادی شرکت نفت موافقت کرد مقداری سهام شرکت نفت را رایگان به خزعل بدهد؛ در سال ۱۹۱۷ به شیخ خزعل مدال همایونی بریتانیه و لقب "سر" اهدا شد! در سال ۱۹۱۹ انگلیسی‌ها دو هزار قبضه تفنگ تازه و چهار توپ صحرایی و یک کشتی بخاری و تعدادی توپ مراسم سلام نظامی به شیخ هدیه کردند و به احمد شاه نیز توصیه نمودند که به او لقب "سردار اقدس" اعطا کند و شاه نیز چنین کرد. بدین سان در سال ۱۹۱۹، خوزستان عملا تحت‌الحمایه انگلیس شده و تهران به هیچ وجه تسلطی بر آن منطقه نداشت. شیخ خزعل فرمانروای خوزستان و تحت‌الحمایه انگلیس از ابتدای کودتای رضا خان در اندیشه نوعی برخورد با او بود. سقوط سید ضیاء، نخست وزیر کودتا که فقط سه ماه بر صندلی صدارت دوام آورد و سپس به خارج رانده شد، هراس شیخ را افزون‌تر ساخت، به طوری که در سال ۱۳۰۰ شمسی به هنگام سفر محمد حسن میرزای ولیعهد به اروپا، شیخ مصرانه از او درخواست کرد به اتحاد مثلثی متشکل از ولیعهد و سید ضیاء و شیخ تن دهد و بساط رضا خانی را برچیند؛ ولی نه سید ضیاء که در بغداد به سر می‌برد و نه ولیعهد که هوای دیار فرنگ در سر داشت، پروای قبول این خطر را نیافته و به پیشنهاد شیخ وقعی ننهادند، اما شیخ بیکار ننشست و پس از ماجرای جمهوری‌خواهی با مخابره تلگرافی از احمد شاه که در پاریس به سر می‌برد، درخواست نمود که به ایران بازگردد و به حمایت نظامی او و پیشتیبانی مدرس که رهبری اقلیت را در مجلس داشت امیدوار باشد، اما احمدشاه به این توصیه ها اهمیتی نداد.

◀ شیخ خزعل که شاهد قدرت روزافزون رضا خان بود و محبوبیت او در زمینه ایجاد نظم و امنیت در کشور و بی‌اعتنایی به سیاست‌های بیگانگان خار چشمش شده بود، از تلاش باز نایستاد و با جمع‌آوری نیرو از عشایر جنوب دست به حرکتی به نام "قیام سعادت" زد و با دلگرمی از حمایت انگلیس به احمد شاه تلگراف نمود و متعاقب آن آقای رحیم زاده صفوی، مدیر روزنامه آسیای وسطی و یار غار مدرس را به پاریس اعزام داشت، تا از احمد شاه دعوت کند که از طریق اهواز و تحت حمایت نظامی خزعل وارد ایران شود. خزعل در شهریور سال ۱۳۰۳ خورشیدی تلگراف دیگری به مجلس شورای ملی مخابره نمود و برای دفع سمع مهلکی بنام رضا حفظ قانون اساسی و عظمت اسلام با عنایت به فضل خداوندی و توجه ائمه اطهار اعلام جانبازی کرد. رضاخان نخست وزیر ایران که اقدامات خزعل را زیر نظر داشت، با بهره جویی از غیبت سرپرستی لورین وزیر مختار انگلیس در ایران که به قصد ازدواج و گذراندن ماه عسل تهران را ترک گفته بود، تامل را جایز ندانست و روز ۱۳ آبان ۱۳۰۳ بی خبر از همگان در راس عده‌ای از امرای لشگری و دولتی عازم اصفهان و سپس شیراز شد. در بدو ورود به شیراز کنسول انگلیس که از نقشه سردار سپه آگاه شده بود، از او تقاضای ملاقات کرد و با خشمی آشکار و توپی پر به حضور راه یافت و گفت:

" چون خزعل رسما تحت حمایت دولت انگلیس است و ما مجبور هستیم از تحت حمایتی خود قویا مواظبت و محارست کنیم، ناچار هستیم به طور رسمی با شما وارد مذاکره شده و از ورود شما و از ورود قوای نظامی شما به خاک خوزستان جلوگیری کنیم ".

🔴 کتاب " مشروطه و جمهوری: ریشه های نابسامانی نظم دموکراتیک در دیران "
🔵 نوشته "علیرضا ملائی توانی"

🌷🌸🌹 کانال کتابهای ممنوعه
🆔 @ketab_mamnouee