👨‍⚕️“Semirish harakatsizlikka bog‘liqmas, zalga chiqib ham vazn tashlolmayotganlar bor” – shifokor

So‘nggi yillarda ozish ijtimoiy tarmoqlarda eng ko‘p tilga olinadigan mavzulardan biriga aylandi. Instagram’da keng targ‘ib qilinadigan reklamalar orqali odamlar ongida vazn tashlash faqat qisqa muddatli “diyeta”, zalga borib shug‘ullanish, ozdiruvchi dori va choylar ichishga bog‘liqdek tasavvur shakllanadi.

📝 Aslida esa mazkur usullar faqat tashqi ko‘rinishda tezkor o‘zgarish hosil qiladi, ammo muammoning ildiziga ta’sir etmaydi, ya’ni yog‘ to‘qimalarini parchalamaydi.

Shifokor Feruz Yigitaliyev Kun.uz bilan suhbatda semirishning asosiy sabablari va vazn tashlashda qaysi usullar samaraliroq bo‘lishi haqida gapirib berdi.

📹 VIDEONI TOMOSHA QILING

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🩺 “Yurak to‘qimasidan klapan yasadik” – O‘zbekistonda ilk bor noyob yurak operatsiyasini o‘tkazgan kardiojarroh

Toshkent davlat tibbiyot universitetining bolalar ko‘p tarmoqli klinikasida 6 yoshli bemorda dunyodagi eng zamonaviy yurak jarrohligi amaliyotlaridan biri – organning o‘z to‘qimasidan yangi klapan yasash operatsiyasi amalga oshirildi.

🧬 Mazkur jarrohlik usuli O‘zbekistonda ilk bor qo‘llandi. Kardiojarroh Bobur To‘rayev amaliyot qanday o‘tkazilgani haqida Kun.uz’ga so‘zlab berdi.

📹 TO'LIQ VIDEONI TOMOSHA QILING

🐻 Cocomelon’dan Masha va ayiqqacha: dialogsiz multfilmlar til chiqishini kechiktiradi(mi?)

Hozirgi davr bolalarining aksariyati asosan tasvir, musiqa hamda turli intershovqinlardan iborat multfilmlar bilan ulg‘ayyapti. Bu kontentlarda dialoglar juda kam, ba’zilarida esa umuman yo‘q: qahramonlar gapirmaydi, butun boshli video faqat o‘yin-kulgi kadrlari, ashula va ovoz effektlaridan iborat.

📙 Ma’lumotlarga ko‘ra, bunday multfilmlarni ko‘rgan bola o‘z atrofidagi nutqiy muhitdan uzoqlashadi, til o‘rganish uchun zarur bo‘lgan so‘z va jumlalarni yetarli darajada eshitmaydi va shu tariqa muloqotga kirishish qobiliyati susayadi.

Kun.uz bolalarda tilning kech chiqayotgani va bunga multfilmlarning ta’siri bo‘yicha mutaxassislar fikrini o‘rgandi.

📹 TO'LIQ VIDEONI TOMOSHA QILING

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

💇🏻‍♀️ Sochlarni mustahkamlovchi 5 mahsulot

Tolalarning kuchi va o‘sishi to‘g‘ri ovqatlanish bilan bevosita bog‘liq. Quyida sochlarni mustahkamlashga yordam beradigan beshta mahsulotni keltiramiz:

🥚Tuxum
Tuxum – soch tolalari uchun zarur bo‘lgan oqsil va biotin manbai hisoblanadi. Oqsil sochlarning asosiy tarkibiy qismi bo‘lib, ularning mustahkamligi va elastikligini ta’minlaydi. Biotin esa sochlarning o‘sishini rag‘batlantiradi va ularning sinishdan saqlaydi. Haftada 3–4 marta tuxum iste’mol qilish tavsiya etiladi.

🥜Yong‘oq va urug‘lar
Bodom, pista, chia va zig‘ir urug‘i E vitamini, omega-3 yog‘ kislotalari va sinkka boy. Bu moddalar soch follikulalarini oziqlantiradi, ularni mustahkamlaydi va qurishdan saqlaydi. Bir hovuch yong‘oq yoki urug‘ni kunlik ratsionga qo‘shish sochlarning sog‘lom o‘sishiga yordam beradi.

🐟 Baliq
Losos, sardina va tunets kabi baliqlarda omega-3 yog‘ kislotalari va oqsil ko'p bo‘lib, soch follikulalarini oziqlantiradi. Omega-3 yog‘ kislotalari sochlarning yorqin ko‘rinishini ta’minlaydi. Haftada 2–3 marta baliq iste’mol qilish foydadan holi bo'lmaydi.

🥒 Yashil sabzavotlar
Ismaloq, brokkoli va boshqa yashil sabzavotlar temir, vitamin A va C manbai hisoblanadi. Mazkur moddalar soch ildizlarini mustahkamlaydi, qon aylanishini yaxshilaydi va sochlarning sog‘lom o‘sishiga yordam beradi. Sabzavotlarni salat yoki yengil pishirilgan holda iste’mol qilish samaraliroq hisoblanadi.

🥛 Sut va sut mahsulotlari
Sut, yogurt va pishloq oqsil, kalsiy va B vitaminlariga boy bo‘lib, sochlarning o‘sishini rag‘batlantiradi va ularni qurishidan saqlaydi. Kundalik ratsionda 1–2 stakan sut yoki bir porsiya yogurt iste’mol qilish tolalarni yanada mustahkamlaydi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🧂Kuniga me’yoridan 2-3 barobar ortiq tuz yeymiz: uning tanaga qanday ta’sirlari bor?

Odamlar tuzni faqat taomning mazasi uchun ishlatiladigan oddiy ziravor deb biladi va oshxonada qo‘shiladigan miqdor bilan chegaralangan deb hisoblaydi.

🥡 Aslida uning asosiy qismi inson tanasiga tayyor ovqatlar, kolbasa, chips, konserva va non mahsulotlari tarkibida kirib boradi. Shu sababli ko‘plab insonlar o‘zi bilmasdan me’yordan ikki-uch barobar ko‘proq tuz iste’mol qiladi.

U organizm uchun zarur hisoblangan moddalardan biri bo‘lsa-da, keragidan ortig‘i qon hajmini oshirib, yurak va tomirlarga ortiqcha bosim beradi. Natijada arterial gipertenziya, insult, yurak xuruji kabi kasalliklar xavfi bir necha barobar ortadi.

👉 Batafsil: https://kun.uz/28083884

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

💉 Ijtimoiy tarmoqlarda “ideal” ko‘rinishga erishishni va’da qiluvchi reklamalar ko‘paymoqda. Ammo mutaxassislar mazkur muolajalarning aks ta’sir ko‘rsatib, tanada xavfli asoratlar qoldirishi mumkinligidan ogohlantiryapti.

"Malakasiz shaxslar tomonidan kosmetologik muolajalar bajarilganda yakuniy natija og‘riqli holatlar bilan yakunlayotganiga guvoh bo‘lyapmiz. Eng xavflisi, bu asoratlarni da’volashni aksariyat kosmetologlar bilmasligida. Masalan, botoks yoki filler noto‘g‘ri joyga kiritilganda, mushaklarning ishlashi izdan chiqadi. Natijada yuzning bir qismi qimirlamay qoladi yoki tabiiy ifoda yo‘qoladi. Ba’zida bu yillar davomida tiklanmasligi mumkin.

Undan tashqari, igna yoki lazer bilan terining chuqur qatlamlariga zarar yetkazib qo‘ytilgan holatlarda to‘qimalar o‘rnida qattiq chandiq hosil bo‘ladi. Bu holatni tuzatilsh juda qiyin", — deydi kosmetologiya akademiyasi asoschisi Muattar Raupova.

Intervyuni to‘liq holda Kun.uz’ning YouTube’dagi sahifasida tomosha qilishingiz mumkin!

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🍉 Tarvuz urug‘i uning o‘zidan ham foydaliroq ekanligini bilarmidingiz?

Qadim zamonlardan sharq tabobatida tarvuz urug‘i oziq-ovqat va shifobaxsh vosita sifatida ishlatilgan.

📕 Zamonaviy tadqiqotlar esa uning tarkibi va foydali ta’sirlari mavjudligini ilmiy jihatdan tasdiqlaydi.

Xususan, tarvuz urug‘ining 25–30 foizi toza o‘simlik oqsilidan iborat bo‘lib, tana hujayralarini tiklash va mushak massasini saqlashda yordam beradi.

🔖 U omega-6 (linoleik) va omega-9 (oleik) yog‘ kislotalariga boy, mazkur yog‘lar yurak va miya faoliyatini yaxshilaydi, organizmdagi yallig‘lanishni kamaytiradi.

Urug‘lar tarkibida E vitamini va polifenollar mavjud, ular hujayralarni erkin radikallardan himoya qiladi. Rux va E vitamini esa teri elastikligini ta’minlab, sochlarni mustahkamlaydi.

🍉 Tarvuz urug‘ini bir necha usullar bilan iste’mol qilish mumkin:

- Quritilgan urug‘larni biroz qovurib, tuz bilan yoki tuzsiz yong‘oq kabi yeyish;

- Maydalangan urug‘ni qaynoq suvda 10–15 daqiqa damlab, iliq holda ichish;

- Quritilgan urug‘ni maydalab non, pishiriq yoki kokteyllarga qo‘shish.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

#pediatriya

👼 Chaqaloq terisiga chiqadigan toshmalar 2 turga bo'linadi:
- fiziologik;
- allergik.

Fiziologik toshmalar bolaning birinchi haftalik paytlarida uchraydi, xavfsiz hisoblanadi va o‘z-o‘zidan yo‘qoladi.

📒Ulardan biri neonatal akne bo'lib, ona gormonlari ta’sirida bola yuz terisida mayda toshmachalar chiqish holati hisoblanadi. Uni alohida davolash talab qilinmaydi.

Allergik toshmalarga esa onaning sut mahsulotlari, tuxum, yong‘oq yoki shirinliklar iste'mol qilishi, shuningdek, kir yuvish kukuni, gigiyenik vositalar, sintetik kiyim matosi sabab bo'lishi mumkin.

🤱🏻 Mazkur turdagi toshmalar chaqaloqning yuzi, yonoqlari, bo‘ynida yoki butun tanasida qizarish, mayda pufakchalar, qichishuvchi dog‘lar ko‘rinishida namoyon bo‘ladi. Ba’zan teri quruqlashib, qobiqchalanishi ham kuzatiladi.

🔑 Bunday hollarda:

- onaning ratsionidan ehtimoliy allergen mahsulotlarni vaqtincha chiqarish;
- chaqaloq kiyimlarini faqat gipoallergen, bolalar uchun mo‘ljallangan kir yuvish vositalarida yuvish;
- sintetik matodan tikilgan kiyimlarni ishlatmaslik tavsiya etiladi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring

💄Ayollar uchun pomada eng ko‘p
ishlatiladigan, sevimli go‘zallik vositasi. Ammo uning chiroyli ko‘rinish berishi ortida sog‘liqqa ta’sir qiluvchi bir qancha xavflari bor.

Aksariyat pomadalar tarkibida qo‘rg‘oshin, kadmiy, xrom kabi og‘ir metallar uchraydi. Ular yillar davomida organizmda to‘planib, asab tizimi, buyrak va suyaklarga zarar yetkazishi mumkin.

🧪Ba’zi rang beruvchi va hid taratuvchi moddalar lab terisini quritib, yallig‘lanish yoki allergik toshmalarga sabab bo‘ladi. Ayniqsa, sezgir terili odamlar bundan aziyat chekadi.

Pomada labga surtilgach, ovqatlanish yoki gaplashish vaqtida oz-ozdan ichakka tushadi. Tadqiqotlarga ko‘ra, ayol umrida o‘rtacha 1–2 kilogramm pomadani “yeb” qo‘yadi. Bu moddalar organizmni zaharlaydi.

✍️ Xavfni kamaytirish uchun:

• Mahsulot tarkibini o‘qib chiqib, sertifikatlanganlarini tanlang;
• Pomadani faqat zarur paytda surting;
• Uyga kelgach, labingizni tozalashni unutmang.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring

Tongni samarali boshlashning 7 oltin qoidasi

☀️Ko‘pchilik tongni shoshilish, ijtimoiy tarmoqlarni titkilash va nonushta qilmasdan ishga yugurish bilan boshlaydi.

Aslida uyg‘ongandan keyingi dastkabki soat butun kunning sifati va samaradorligini belgilab beruvchi vaqt hisoblanadi. AQShdagi Harvard Medical School olimlari tadqiqotida tongni to‘g‘ri boshlagan odamlarning diqqat va ish unumdorligi kun davomida 31% ga yuqori bo‘lgani aniqlangan.

Quyida tongni yaxshi kayfiyat bilan kutib olish bo‘yicha muhim tavsiyalarni taqdim etamiz:

😴 Sifatli uyqu
Yetarlicha uxlash samarali tongning birinchi sharti. Katta yoshdagilar uchun 7–8 soatlik uyqu optimal hisoblanadi. Yotishdan oldin telefon, kompyuter va televizor ekranidan uzoqlashish melatonin gormoni ishlab chiqilishini yaxshilaydi va uyqu sifatini oshiradi.

😇 Tanani uyg‘otish
Budilnik chalingach, darrov sakrab turish o‘rniga, 1–2 daqiqa davomida chuqur nafas olish va qo‘l-oyoqlarni cho‘zish kerak. Bu qon aylanishni faollashtiradi, yurak-qon tomir tizimiga ortiqcha yuk tushishining oldini oladi.

📴 Tongda telefonni cheklash
Odatda, uyg‘onib ko‘zimizni ochishimiz bilan ijtimoiy tarmoqlarga sho‘ng’iymiz. Bu diqqatni bo‘lib, kayfiyatga salbiy ta’sir qiladi.

🍸 Suv ichish
Uyg‘ongach 1 stakan iliq suv iste’mol qilish organizmni “yoqadi”, ichki organlarda qon oqimini yaxshilaydi va metabolizmni tezlashtiradi. Britaniyalik olimlarning tadqiqotiga ko‘ra, ertalab suv ichish energiya darajasini 25% ga oshiradi.

🏃‍♂️ Jismoniy faollik
Yengil mashqlar, stretching yoki qisqa yugurish mushaklarni uyg‘otib, miya faoliyatini ham kuchaytiradi. 10 daqiqa davomida mashq qilish kayfiyatni yaxshilovchi endorfinlar ishlab chiqarilishini ta’minlaydi.

☀️ Quyosh nuridan bahramand bo'lish
Tabiiy yorug‘lik organizmning biologik soatini uyg‘otadi. Ertalab 10–15 daqiqa quyosh nuri ostida bo‘lish kortizol va serotonin gormonlari darajasini me’yorga keltiradi, bu esa diqqat va energiyani oshiradi.

🥗 Sog‘lom nonushta
Nonushta — energiya manbai. Oqsil, murakkab uglevod va foydali yog‘lar kombinatsiyasi (masalan, tuxum, suli bo‘tqasi, yong‘oq, meva) qon shakarini barqaror ushlab turadi va tushgacha ochlik hissini kamaytiradi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring

Och qoringa qanday yeguliklarni iste’mol qilib bo‘lmaydi?

🍊 Sitrus mevalar (apelsin, limon, mandarin)
Yuqori kislotali bo‘lgani uchun oshqozon shilliq qavatini zararlashi, kislota refluksi yoki gastritga sabab bo‘lishi mumkin. Ushbu mahsulotlar oshqozon kislotasini ko‘paytiradi, ichak devorlari yiringlashiga olib keladi.

☕️ Qahva (shuningdek, boshqa kofeinli ichimliklar)
Kofe tarkibidagi kofein organizmda oshqozon kislotasi (xususan, gastrointestinal gormon - gastrin) ishlab chiqarilishini faollashtiradi. Bu holat bo‘sh oshqozonda yuz bersa, ortiqcha kislota ichak devorini yemirib, gastrit, me’da yallig‘lanishi, oshqozon yarasi rivojlanishi xavfini oshiradi.

🍜 Achchiq taomlar
Bunday ovqatlar tarkibidagi kapsaisin moddasi oshqozon shilliq qavatini yallig‘laydi. Och qoringa iste’mol qilinganda me’da kislotasi ishlab chiqarilishini kuchaytiradi, gastrit, qorinda qizish hissi, reflyuks simptomlarini paydo qiladi.

🍚 Shakarli ovqatlar va ichimliklar
Shakar tez singadigan karbongidrat hisoblanadi. Bo‘sh oshqozonga tushganda uning tarkibidagi glyukoza qon aylanishiga keskin ta'sir ko'rsatadi, bu esa insulin darajasining tez ko‘tarilishiga olib keladi. Oqibatda gipoglikemiya, energiya yetishmasligi va asabiylik holatlari yuz beradi.

🍲 Yog‘li va qovurilgan ovqatlar
Yog‘li ovqatlar hazm qilishni sekinlashtiradi va oshqozonning bo‘shashini kechiktiradi. Shuningdek, bo‘sh oshqozonga yog‘li ovqat tushganda me’da kuchliroq ishlab, ortiqcha kislota hosil qiladi. Bu esa shishish, og‘irlik va ko‘ngil aynishini keltirib chiqarishi mumkin.

🥬 Xom sabzavotlar (bodring, pomidor, karam va boshqalar)
Xom sabzavotlar, ayniqsa ularning kletchatkaga (to‘qimalar)boy turlarini och qoringa yeyish oshqozonni zo‘riqtiradi. Bu holat shishish, gaz to‘planishi va ayrim hollarda ichak spazmlariga olib keladi.

🥤Gazli ichimliklar
Mazkur suyuqliklar tarkibidagi karbonat angidrid (CO₂) oshqozon ichida bosimni oshiradi hamda shishish, ko‘ngil aynishi, efluks simptomlariga sabab bo‘ladi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring

"Tadbirkorlik subyekti hisoblangani uchun kosmetologlar faoliyatini tekshira olmayapmiz" — Sanepid qo‘mita

Mutaxassisning ma’lum qilishicha, salonlarda o‘tkazilayotgan amaliyotlarda tibbiy buyumlarning to‘laqonli sterillanmagani oqibatida OIV yuqish holatlari ham yuzaga kelmoqda.

Sog‘liqni saqlash sohasiga mas’ul tashkilotlar esa ularning faoliyatini nazorat qila olmayapti.

"Kosmetologlar tadbirkorlik sub’yekti sifatida ro‘yxatdan o‘tganligi sababli ularning ishiga faqat iste’molchilardan shikoyat kelib tushganda, ariza asosida, aniq faktlar mavjud bo‘lsa va biznes-ombudsmandan ruxsat olingandan keyingina aralasha olamiz", — deydi Dilbar To‘raxo‘jayeva.

📹 TO‘LIQ VIDEONI TOMOSHA QILING

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring

💄 Lab bo‘yog‘i dunyo bo‘yicha eng keng qo‘llaniladigan kosmetik vositalardan biri hisoblanadi. Usiz jahon go‘zallik industriyasini tasavvur qilish qiyin.

Ammo lab bo‘yoqlaridan kun davomida tez-tez foydalanish yoki uning sifatsizini ishlatish vaqt o‘tishi bilan sog‘liqda jiddiy muammolarni yuzaga keltirishi mumkin.

📕 Quyida pomadalar tarkibidagi zararli moddalar va ular tufayli hosil bo‘ladigan kasalliklarni keltirib o‘tamiz:
 
• Sintetik ranglar. Lab bo‘yoqlari tarkibidagi sintetik ranglar, odatda, yorqin va uzoq muddat davomida o‘chmaydigan bo‘ladi. Bu sun’iy bo‘yoqlar neft va toshko‘mir smolalaridan olinadi. Ular keng ranglar palitrasini taqdim etsada, organizmga tushgandan so‘ng allergik reaksiyalar va boshqa sog‘liq muammolarini keltirib chiqarishi mumkin.

• Alyuminiy asosidagi pigmentlar. Ushbu moddalar yaltiroq ko‘rinishni hosil qilish uchun lab bo‘yoqlariga ko‘p miqdorda qo‘shiladi. Alyuminiy birikmalari neyrotoksiklik, gipotireoz hastaliklarga sabab bo‘ladi.

• Sirkoniy va xrom oksidi. Lab bo‘yoqlari muayyan ranglar va effektlar hosil qilishi uchun unga sirkoniy va xrom oksidi kabi pigmentlar ham qo‘shiladi. Sirkoniy oq rangni ta’minlash va silliq tekstura berish, xrom oksidi esa yashil tuslarni hosil qilish uchun qo‘llaniladi. Bu ingredientlar kamroq miqdorlarda xavfsiz hisoblanadi, ammo ularning uzoq muddat iste’mol qilinishi yoki yuqori konsentratsiyada bo‘lishi sog‘liq uchun xavflidir.  
 
❗️Mavjud xavflarning oldini olish uchun organik mahsulot sotib olish, tarkibi allergik moddalardan xoli lab bo‘yog‘ini tanlash, kimyoviy aralashmalar o‘rniga tabiiy muqobillarni ishlatish tavsiya etiladi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring

🐣 “Chaqaloqni ota-onasidan boshqa odam o‘pmasligi kerak” – pediatr maslahati

O‘zbek oilalarida yangi tug‘ilgan chaqaloqni erkalab o‘pish odat tusiga kirgan. Tibbiyot bu harakatning go‘dak salomatligi uchun xavf tug‘dirishini tasdiqlaydi.

👩‍⚕️ Mutaxassisning ma’lum qilishicha, ota-onadan boshqa kishilar bolaning og‘iz va yuz sohasiga yaqin joydan o‘pganida turli virus va bakteriyalar uning organizmiga kirib olishi mumkin.

Bu esa bolaning asab tizimi, nafas yo‘llari hamda limfa tugunlariga zarar yetkazib, bronxiolit, pnevmoniya yoki boshqa og‘ir infeksion kasalliklarga chalinish xavfini oshiradi.

👉 Batafsil: https://kun.uz/19320223

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🏃🏻‍♂️Bir oy davomida kuniga 10 daqiqadan muntazam yugurish tanangizni qanday o’zgartirishi mumkin?

• Yurak-qon tomir tizimini yaxshilaydi. Qon bosimi normallashadi va xolesterin miqdori pasayadi. Bu esa yurak xastaliklari xavfini kamaytiradi.

• Ruhiy holat va kayfiyatni tiklaydi.
Baxt gormonlari hisoblanuvchi endorfin va serotonin ajralishi oshadi. Stress, xavotir va depressiya holatlari ozayadi. Natijada uyqu sifati yaxshilanadi.

• Vazn tashlashga yordam beradi. Kaloriya yo'qotish tezlashadi. Yog' to'qimalari kamayadi va mushaklar faollashadi. Asta-sekinlik bilan tananing umumiy ko‘rinishi ko‘rkamlashadi.

• Mushak va suyaklarni mustahkamlaydi. Tizzalar va to‘piqlar atrofidagi mushaklar kuchayadi. Osteoporoz (suyak mo‘rtlashuvi) xavfi pasayadi.

• Metabolizm tezlashadi. Organizm energiyani samarali sarf qilishni o‘rganadi. Ovqat hazm qilish tezlashadi.

🤔 Xo'sh, siz ham yugurishga vaqt ajratasizmi? Izohlarda yozib qoldiring!

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

“Operatsiyalarni tibbiy ma’lumotsiz “mutaxassislar” qilyapti” – O‘zbekistonda kosmetologiya nega nazoratsiz?

Oxirgi vaqtlarda teriga ishlov berib, odamlarni yoshartirish “daromadli biznes”ga aylandi. Bu sohaga kirish uchun talablar sust, kosmetologlar faoliyatini esa deyarli hech kim tekshirmaydi. Qisqa kurslarda o‘qigan, tibbiy bilimga ega bo‘lmagan “mutaxassislar” tanaga igna sanchib, uni kesib-tikib, in’yeksion muolajalarni bexavotir amalga oshiryapti. “Mualliflik texnikasi” deya tarmoqlarda reklama qilinayotgan protseduralar esa klinik tekshiruvlardan o‘tkazilmay, noqonuniy qo‘llanyapti. Bemorlar salomatligiga yetkazilgan zarar javobsiz qolmoqda. Kun.uz muxbiri mutaxassislar bilan bog‘lanib, ushbu holatga sabab bo‘layotgan muammolarni o‘rgandi.

📹 TO‘LIQ VIDEONI TOMOSHA QILING

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

😋 Nonushta — kun davomida tananing tetik bo‘lishiga xizmat qiluvchi muhim vosita. U nafaqat energiya manbai, shu bilan birga, aqliy faollik va kayfiyat barqarorligini ta’minlovchi omil hamdir.

Tongda to‘g‘ri tanlangan ovqat hazm tizimini uyg‘otadi, metabolizmni faollashtiradi va ortiqcha ovqat iste’mol qilishning oldini oladi.

📸 Kun.uz muxbiri yurtdoshlarimizning ertalabgi nonushta borasidagi odatlari va qarashlarini o‘rgandi.

Kimdir sahardan palov va og‘ir taomlarni sevib iste’mol qilishini ta’kidlasa, yana kimdur vaqti tig‘izligi sabab tongda hech narsa yemasdan, ko‘chaga chiqishini aytdi.

❓Xo‘sh, aslida sog‘lom nonushta qanday bo‘lishi kerak?

Videoni tomosha qiling va fikrlaringizni izohlarda yozib qoldiring.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🙇🏻‍♀️Uyqudagi bezovtalik miyani shikastlab, aqliy zaiflashuv xavfini oshirishi aniqlandi

Brain jurnalida chop etilgan yangi tadqiqotga ko‘ra, uyqu buzilishi demensiya yoki alsgeymer kasalligi boshlanayotganidan darak bo‘lishi mumkin. Ta’kidlanishicha, bedorlik, chuqur uxlay olmaslik, tez-tez uyg‘onib ketish tanadagi quvvat darajasini pasaytiribgina qolmasdan, miya hujayralarini ham zaiflashtiradi.

👉 https://kun.uz/77051846

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🧑🏻‍⚕️Lazer epilyatsiyasi teri saratoniga sabab bo‘ladimi?

So‘nggi yillarda O‘zbekistonda ham ayollar orasida keng ommalashayotgan kosmetologik muolajalardan biri - lazer epilyatsiyasi.

🔖 Bu muolaja og‘riqsizligi, uzoq muddatli natijasi va ortiqcha tuklarni mutlaqo yo‘q qilishi bilan boshqa usullardan farqlanadi.

Biroq internetda va ijtimoiy tarmoqlarda “lazer epilyatsiyasi teri saratoniga olib kelishi mumkin” degan mish-mishlar tarqalmoqda.

📕 Xo'sh, mazkur gaplar qanchalik asoslii? Bu haqdagi AQSh Milliy tibbiyot instituti ma’lumotlari bilan quyidagi maqolada tanishishingiz mumkin: https://kun.uz/news/2025/08/02/lazer

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

👋Qo‘llar yoshingiz haqida gapiradi!

Odamning yuziga qarab yoshini taxmin qilish oson, lekin qo‘llar – haqiqatni aytadigan «xiyonatkor» a’zo.

💁‍♀️ Tanadagi terining eng nozik va himoyasiz qismi aynan qo‘lning ustki qismi sanaladi. Uning tagida yog‘ to‘qimasi juda kam, shuning uchun tez qariydi, quriydi, dog‘ tushadi va yoshingizni “sotadi”.

Kundalik qo‘l parvarishi – nafaqat estetika, balki salomatlik uchun ham muhim.

✍️Ushbu maqolada qo‘l terisini yosh va sog‘lom saqlashga yordam beruvchi tavsiyalarni taqdim etamiz: https://kun.uz/news/2025/08/01/qollar

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🥱 Charchoq – organizmning jismoniy, ruhiy yoki hissiy jihatdan toliqishini bildiradigan belgi. U oddiy dam olish ehtiyojidan tortib, salomatlikdagi jiddiy muammolargacha bo‘lgan holatlarda kuzatilishi mumkin.

❗️Agar charchoq:
• bir haftadan ortiq davom etsa;
• uyqudan keyin ham yo‘qolmasa;
• jismoniy yoki ruhiy kuch sarflanmagan holatda kuzatilsa;
• tana harorati, vazn yo‘qotish, soch to‘kilishi yoki yurak urishidagi o‘zgarishlar bilan birga birga kechsa, bu holda terapevtga, keyin esa zaruratga qarab endokrinolog, nevropatolog yoki psixologga murojaat qilish tavsiya etiladi.

✅ Charchoqni bartaraf etish uchun:
• Kundalik rejimga amal qiling: uyg‘onish va uxlash vaqtingizni barqarorlashtiring.
• Ovqatlanish ratsionini boyiting: tolali mahsulotlar, meva-sabzavotlar, yog‘siz oqsillar quvvat manbaidir.
• Suyuqlik ichishni odat qiling: har kuni kamida 1,5–2 litr suv ichish zarur.
• Jismoniy faollikni oshiring: kundalik yengil mashqlar ham energiya almashinuvini yaxshilaydi.
• Ruhiy dam oling: meditatsiya, tabiatda sayr, musiqiy terapiya yoki yaxshi suhbat charchoqni kamaytiradi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🫖 Choy ichish – o‘zbek xalqining azaliy odati. Ayniqsa, nonushta usiz bo‘lmaydi. Xo'sh, ertalabdan ko‘k choy ichgan foydalimi, yo qora?

Hozir birgalikda ularning tarkibi va organizmga ta’sirini tahlil qilamiz. Qora choy, ko'k choy ham “Camellia sinensis" o‘simligidan olinadi.

Biroq ko‘k choy fermentatsiyalanmagan bo'ladi, ya’ni tabiiy holatini saqlab qoladi. Qora choy esa fermentatsiyadan o‘tadi, kimyoviy tarkibi o‘zgarishlarga uchraydi. Bu farq ularning foydali xususiyatlariga ham ta’sir qiladi.

☕️Qora choy tarkibida ko‘proq kofein bor (40-70 mg), bu hushyorlikni oshiradi, ammo yurakning tez urishi yoki asabiylikka sabab bo‘lishi mumkin.

🍵 Ko‘k choyda kofein kamroq (20-45 mg), u diqqatni jamlashda, asab tizimini tinchlantirishda yordam beradi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🥱 Uyqu qochishi – sirkadiyal ritm buzilishidan darak: uni qanday bartaraf etish mumkin?

Soat tungi 02:45. Siz hali ham telefon ekraniga termulib o‘tiribsiz. Ertaga erta turishingiz kerak, lekin uyqu “kelmayapti”. Tanish holatmi? Bu shunchaki bedorlik emas, sirkadiyal ritmingiz izdan chiqqanining belgisi bo‘lishi mumkin.

👉 Batafsil: https://kun.uz/news/

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

🥘Tunda ovqatlanish tanaga zararmi?

Tana kechki soatlarda dam olish holatiga o‘tadi. Bu vaqtda ovqat hazm qilish sustlashadi, iste’mol qilingan taom to‘liq parchalanmay, yog‘ sifatida organizmda to‘planib qoladi.

Kechki ovqatdan keyin jismoniy faollik deyarli bo‘lmaydi. Harakatsiz tanaga tushgan ortiqcha kaloriya semirishga olib keladi.

To‘la oshqozon bilan uxlash ko‘pchilikda uyquning sifatini yomonlashtiradi. Natijada bezovtalik, ertalab charchagan holda turish holatlari kuzatiladi.

Tunda ovqat yeyish ichaklar faoliyatiga ham salbiy ta’sir qiladi: qorin dam bo‘lishi, og‘riq, oshqozon suyuqligining qizilo‘ngachga chiqishi ro‘y beradi.

Shifokorlar tavsiyasiga ko‘ra, kun hisobidan so‘nggi ovqatni uxlashdan kamida 2–3 soat oldin yeyish lozim. Eng maqbul kechki ovqat vaqti 18:00 dan 20:00 gacha bo‘lgan payt.

Agar tunda ochlik sezilsa, yog‘siz yogurt, banan, bodom yoki bir qoshiq tvorog kabi yengil, sog‘lom mahsulotlarni tanlash tavsiya etiladi.

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

💪Suyak yemirilishi oldini olish uchun 7 muhim tavsiya!

Oziqlantirilmagan suyak — erta sinish xavfi demak. Ayniqsa, ayollar va 40 yoshdan oshganlar bundan ogoh bo‘lishi kerak.

📒 Quyida suyak zaiflashuvi oldini olishda asqotuvchi foydali ko'rsatmalarni taqdim etamiz:

• Kalsiyga boy mahsulotlar iste'mol qiling. Ushbu modda suyaklarning mustahkam va zich bo‘lishida muhim rol o‘ynaydi. Agar tanada kalsiy kamaysa, organizm suyaklardan uni tortib oladi, bu esa yemirilishga olib keladi. Organizmda kalsiy moddasini ko'paytirish uchun sut, qatiq, tvorog, ko‘katlar, bodom va brokkoli kabi mahsulotlarni tanovvul qilish lozim.

• D vitamini tanqisligi oldini oling.
U tanada kalsiyning o‘zlashtirilishiga yordam beradi. Quyosh nuri, baliq yog‘i va tuxum sarig‘i ushbu moddaning tabiiy manbalaridir. Zarur hollarda shifokor maslahatiga binoan D vitamini mavjud bo‘lgan qo‘shimchalar qabul qilish mumkin.

• Doimiy harakatda bo'ling. Yugurish, piyoda yurish, raqs, yoga kabi yuk tushiruvchi jismoniy faolliklar suyak zichligini oshiradi. Har kuni kamida 30 daqiqa harakatlanish zarur.

• Gazli ichimlik va ortiqcha kofein iste'molini kamaytiring. Kofein va fosfatga boy mahsulotlar kalsiyni yuvib chiqaradi. Kofeinni me’yorida (kuniga 1-2 stakan qahva) iching.

• Tamaki va spirtli ichimlikdan voz keching. Chekish va alkogol suyak to‘qimalarini yemiradi, regeneratsiya jarayonini sekinlashtiradi.

• Gormonal muvozanatni nazorat qiling. Menopauzadan keyin ayollarda estrogen darajasi ozayadi. Mazkur holat suyaklar zaiflashuviga olib keladi. Bu borada ginekolog bilan maslahatlashish muhim.

• Suyak zichligini tekshirtiring.
40 yoshdan keyin har 2–3 yilda suyak zichligi (densitometriya) tekshiruvidan o‘ting. Bu osteoporozni erta aniqlash va oldini olish imkonini beradi.

🌱 Yanada foydali ma'lumotlar olishni istasangiz, Sog'lom hayot kanalini kuzatib boring!

👩🏻‍⚕️ "Jamiyatimizda har bir narsaga salbiy qarash shakllandi" — psixolog O'zbekistondagi ruhiy salomatlikning past darajasi haqida

O'zbekiston ruhiy salomatlik indeksida oxirgi o'ntalikda qolib ketdi. Kun.uz mavzu yuzasidan psixolog, psixoterapevt va jamiyatshunoslar bilan suhbatlashdi.

Mutaxassislarga ko'ra, jamiyatimizda har bir narsaga salbiy qarash - negativlik kuchayib ketgan. Bu esa organizmda zahar miqdorini oshiradi, hayotdagi mas'uldorlikni kamaytiradi. Agar shunday davom etaversak, butun jamiyat kasallanadi, deydi Madina Shukurova.

📹 SUHBATNI TO'LIQ TOMOSHA QILING

🌱 Sog‘lom hayot kanalini kuzatib boring!

Asabiylashish – salomatlik dushmani: emotsional muvozanatni qanday saqlash mumkin?

Oramizda kunda bir asabiylashmaydigan odam bo‘lmasa kerak. Kimdir tirbandlikda qoladi, boshqa odam ishda tushkunlikka tushadi, yana kimdir yaqini bilan tortishadi – har kuni ozmi-ko‘pmi stress olamiz. Ba’zan insonlar asabiylashishni kayfiyat almashinuvi deb hisoblaydi. Ammo u oddiy ruhiy holat emas, butun organizmga ta’sir ko‘rsatadigan fiziologik jarayondir. Bir necha daqiqa davom etadigan bu vaziyat organizmni soatlab, ba’zida kunlab salbiy ta’sir ostida qoldirishi mumkin. Ushbu maqolada asabiylashishning tanada qanday muammolarni hosil qilishi va stressning oldini olish usullari haqida so‘z boradi.

https://kun.uz/kr/news/2025/07/26/

📲 Telegram | Instagram