नुकताच एक व्हिडिओ पाहिला. एका लहान मुलाला शर्यत सुरू होण्यापूर्वीच इतरांपासून मागे ढकलले जाते. "त्याची सावली आमच्या मुलांवर पडता कामा नये," असे टोकदार शब्द त्याच्या कानावर पडतात. त्याला अपमानित करून, खच्ची करून, इतरांच्या अनेक पावले मागे उभे केले जाते. स्पर्धा सुरू होण्याआधीच त्याला हरवण्याचा जणू प्रयत्न केला जातो.

ही परिस्थिती स्पर्धा परीक्षेची तयारी करणाऱ्या अनेक विद्यार्थ्यांच्या आयुष्याशी मिळतीजुळती आहे. कदाचित तुम्ही ग्रामीण भागातून आला असाल, कदाचित तुमची आर्थिक परिस्थिती बेताची असेल, किंवा तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन वेळेवर मिळाले नसेल. तुमच्यासोबतचे अनेक मित्र-मैत्रिणी चांगल्या शहरांमध्ये, मोठ्या क्लासेसमध्ये तयारी करत असतील आणि तुम्हाला वाटत असेल की आपण या शर्यतीत खूप मागे आहोत. समाजातले काही लोक तुमच्या परिस्थितीवरून तुमच्या क्षमतेवर शंका घेत असतील. ही नकारात्मकता, हा संघर्ष, हा अपमान म्हणजे तीच 'अदृश्य रेषा' आहे जी तुम्हाला इतरांच्या मागे ढकलत असते.

पण त्या व्हिडिओमधील मुलाने काय केले? तो रडला नाही, त्याने हार मानली नाही. त्याने तो अपमान मनावर घेतला आणि जेव्हा शर्यत सुरू झाली, तेव्हा त्याने आपल्या जीवाची बाजी लावली. त्याच्या प्रत्येक पावलात एक जिद्द होती, एक आग होती. ज्यांनी त्याला मागे ढकलले होते, त्यांना मागे टाकत तो विजेतेपदाच्या रेषेपर्यंत पोहोचला.

मित्रांनो, स्पर्धा परीक्षेचा प्रवास या शर्यतीपेक्षा वेगळा नाही.

१. तुमची 'स्टार्टिंग लाईन' तुमचं भविष्य ठरवत नाही:

तुम्ही कुठून सुरुवात करता याला महत्त्व नाही. तुमच्याकडे किती पुस्तकं आहेत किंवा तुम्ही किती मोठे क्लास लावता यापेक्षा, तुमच्या मनात जिद्दीची आग किती मोठी आहे हे महत्त्वाचं आहे. त्या मुलाप्रमाणे, तुमच्यासमोरील प्रत्येक अडथळा हा तुम्हाला खच्ची करण्यासाठी नाही, तर तुमच्या आतली ताकद जागृत करण्यासाठी आलेला आहे, हे लक्षात ठेवा.

२. अपमानाला ऊर्जेत बदला:

जेव्हा कोणी तुमच्या परिस्थितीवर हसतं किंवा तुमच्या क्षमतेवर शंका घेतं, तेव्हा निराश होऊ नका. त्या अपमानाला, त्या टीकेला तुमच्या अभ्यासासाठी इंधन बनवा. ठरवून टाका की, "एक दिवस मी माझ्या यशाने या सर्वांची तोंडं बंद करेन." ही जिद्द तुम्हाला रात्री जागून अभ्यास करायला आणि सकाळी लवकर उठून तयारीला लागायला भाग पाडेल.

३. प्रामाणिकपणा आणि सातत्य हीच तुमची खरी ताकद:

यश मिळवण्यासाठी कोणतीही जादूची कांडी नसते. त्या मुलाने जसा प्रत्येक क्षण धावण्यासाठी वापरला, तसाच तुम्हाला तुमचा प्रत्येक क्षण अभ्यासासाठी वापरावा लागेल. रोजचा अभ्यास, प्रामाणिक प्रयत्न आणि सातत्य हेच तुम्हाला इतरांच्या पुढे नेईल. आज तुम्ही चार तास अभ्यास करत असाल, तर उद्या साडेचार तास करण्याचा प्रयत्न करा. स्वतःशी स्पर्धा करा.

लक्षात ठेवा, कोणताही विद्यार्थी कमी नसतो. परिस्थिती माणसाला खचवते, पण जो त्या परिस्थितीवर मात करून उभा राहतो, तोच खरा विजेता ठरतो. ज्याप्रमाणे तो मुलगा धावत असताना त्याच्या आई-वडिलांच्या डोळ्यात विजयाची आशा होती, त्याचप्रमाणे तुमच्या आई-वडिलांच्या डोळ्यातही तुमच्या यशाचे स्वप्न आहे.
त्यामुळे आजपासून तक्रारी करणे सोडा. तुमची परिस्थिती, तुमचे अडथळे हीच तुमची सर्वात मोठी प्रेरणा आहे. उठा, तयारीला लागा आणि यशाची ती 'विजयरेषा' पार करूनच दाखवा. विजय तुमचाच आहे!

- समाधान निमसरकार