سلام کنکوری جان! 👋

مبحث «جامع و مانع بودن تعریف» یکی از پرتکرار‌ترین تست‌های کنکوره! باید بدونی که طراح کنکور فرض می‌کنه تو برخی اطلاعات زیستی، هندسی، ادبی و فلسفی رو بلدی؛ پس واقعا باید بلد باشی🔥
این پست مهم‌ترین اطلاعات درسی و فرادرسی رو برات جمع کرده تا هیچ تعریفی تو رو به دام نندازه.
این پست رو حتماً سیو کن! 👇

____
۱. نکات زیستی (کلید اصلی جامع یا مانع نبودن): 🤢

• وال، نهنگ و دلفین ⬅️ ماهی نیستند بلکه پستاندارند.
• خفاش ⬅️ پرنده نیست. بلکه پستاندار پروازکننده است.
• پلاتی پوس ⬅️ پستاندار تخم‌گذار است. (گرچه هر پرنده‌ای تخم‌گذار است ولی هر تخم‌گذاری پرنده نیست.)
• ماهی و دوزیست ⬅️ هر دو مهره‌دارانِ آبشش‌دار هستند. (هر آبشش‌داری ماهی نیست.)
• صدف ⬅️ حیوان است. (تنها حیوان جواهرساز.)

⚠️ تله پرنده و پرواز:
• رابطۀ «پرنده» با «پروازکننده» عموم و خصوص من‌وجه است. (خروس پرنده است ولی پرواز نمی‌کند و خفاش پرنده نیست ولی پرواز می‌کند.)

____
۲. نکات فلسفی و تقسیمات ارسطویی: 🧠

• جماد: جسم بی‌جان.
• نبات (گیاه): جسم نامی (رشدکننده) غیرحساس.
تو‏ضیح🆕: هر گیاهی کلروفیل‌ساز نیست (مثل قارچ) و هر کلروفیل‌سازی هم گیاه نیست (مثل باکتری). (در فلسفه دبیرستان، قارچ را نوعی گیاه در نظر می‌گیرند.)
• حیوان: جسم نامی (یا جسم جاندار) حساس (یا متحرک با اراده).
• انسان: حیوان ناطق.
• جسم: شیء (جوهر) دارای ابعاد سه‌گانه. (هوا و آب هم جسم هستند.)
• فلسفه (مابعدالطبیعه): دانش وجودشناسی. (روش فلسفه عقلی محض است.)

____
۳. نکات ریاضی، هندسی و اشکال (ملاک تعریف صحیح):🎮

• عدد ⬅️ مقدار گسسته (کمیت منفصل).
• مستطیل ⬅️ چهارضلعی با زوایای قائمه.
• لوزی ⬅️ چهارضلعی با اضلاع برابر.
• مربع ⬅️ هم مستطیل است و هم لوزی. (مربع = مستطیلِ لوزی. همه‌ی این اشکال نوعی متوازی‌الاضلاع هستند.)
• شکل‌ها و احجام (مثل مثلث، مکعب، کره) مقدار هستند و وزن و جرم و رنگ ندارند.
• ‼️ نکته فوق مهم طراح کنکور: مثلث از جنس سطح یا مساحت محدود به سه پاره‌خط است.
🔺تعریف مثلث به عنوان «سه پاره‌خط دو به دو هم‌رأس» کاملاً بی‌ربط است (نه جامع و نه مانع)، چون تعریف محیط مثلث است.
🔻عبارت «مثلث دارای سه ضلع است یا سه ضلعی است» توصیف درستی است، ولی «مثلث سه ضلع است» صحیح نیست.

____
۴. نکات منطق و ادبیات (تفکیک مفاهیم): ✍️
• فعل ⬅️ کلمه‌ای که بر کاری یا حالتی در زمانی خاص دلالت می‌کند.
✔️نکته: این تعریف در ۱۴ سال اخیر ۵ بار تست کنکور بوده.
• اسم ⬅️ کلمه‌ای که معنای مستقل دارد ولی زمان خاصی ندارد.
• مصدر ⬅️ کلمه‌ای که بر کاری یا حالتی دلالت دارد ولی زمان خاصی ندارد.
✔️نکته: مصدر نوعی اسم است.
• حرف ⬅️ کلمه‌ای که معنای مستقل ندارد.
• قضیه ⬅️ لفظ تامی (جمله‌ای) که خبری برساند (قابلیت صدق و کذب داشته باشد).
• تصور ⬅️ دانشی که حکم و قضاوت ندارد.
✔️نکته: تصور اندیشه نیست، بلکه دانش است.
• تصدیق ⬅️ دانشی که حکم و قضاوت دارد.
✔️نکته: تصدیق اندیشه نیست، بلکه دانش است.
• تعریف (معنای مصدری= تعریف کردن) ⬅️ اندیشه‌ای که به کمک تصورهای معلوم، تصور مجهولی را کشف می‌کند.
📌نتیجۀ تعریف کردن، تصور معلومی است که تصور مجهولی را معلوم می‌کند و به آن تصور معلوم هم تعریف می‌گویند.
• استدلال (معنای مصدری= استدلال کردن) ⬅️ اندیشه‌ای که به کمک تصدیق‌های معلوم، تصدیق مجهولی را کشف می‌کند.
📌نتیجۀ استدلال کردن، مجموعه‌ای از تصدیق‌های معلوم است که تصدیق مجهولی را کشف می‌کند و به آن‌ها هم استدلال می‌گویند.

____
جمع‌بندی نهایی:
برای تست‌های جامع و مانع، فقط حفظ بودن مطالب کتاب منطق کفایت نمی‌کند؛ باید مفاهیم علوم دیگر را هم بلد باشید! 👊


⏱ حالا وقتشه تست کنکور سراسری تیر ۱۴۰۴ رو بزنی! ببینم چی کار می‌کنی

@Dr_Soudian_falsafemantegh

مثال برای انواع تعریف و شرایط تعریف درس 4منطق دهم

«سرکار خانم بوسعید»
@mantegh_96

آزمون منطق
دروس یک تا چهار
پایه دهم
✍ طراح: استاد یزدانشناس

@mantegh_96