نمی‌شود رضایت همه مردم را جلب کرد؛ بلکه بدبختانه در این زمینه هرچه آدم بیش از حد و اندازه تلاش کند ناخشنودی و رنجش دیگران از او بیشتر می‌شود تا جایی که مسئله سوءاستفاده پیش می‌آید. از آن بدتر اینکه شخص، گرفتار آزردگی از خود یا خستگی و خشم و اندوه و سرخوردگی هم می‌شود!

کودک باید دریابد لزومی ندارد همواره به درخواست‌های دیگران -مخصوصا به‌جز افراد خانواده‌- تن بدهد؛ چه بسا افراط در این‌گونه وادادن، موجب بیزاری از خویشتن هم بشود. بنابراین باید تلاش کرد کودکان حد و مرز رفتار اجتماعی درست و شایسته را بهتر بشناسند و از آن مهم‌تر، این حد و مرزها را مهم بدانند.

ماری جوری وایت از کتاب چقد تو خوبی ترجمه حمید علیزاده

بهترین دلیل برای آشنا کردن کودکان با کتاب این است که آنها از سر و کار داشتن با کتاب لذت می‌برند. بسیاری از والدین کتاب را تنها وسیله موثر برای سرگرم کردن شادمانه کودکانشان یافته‌اند. اما کودکان شیرخوار و نوپا از نگاه کردن به کتاب‌ها، چیزهای بسیار دیگری نیز می‌آموزند. کتاب، باعث افزایش ادراک بصری و توانایی کودک در توجه به جزئیات می‌شود.

همچنین در زمینه رشد مهارت‌های گویایی بسیار ارزشمند است و به کودک کمک می‌کند تا گوش کردن را یاد بگیرد، بفهمد و صحبت کند و میل به ارتباط در او بیشتر شود. کتاب با تحریک حس تخیل، افق دید کودک را وسعت می‌بخشد و کمک می‌کند تا موقعیت‌هایی را که در آن قرار می‌گیرد درک کند، و نشان می‌دهد که دیگران چگونه رفتار و احساس می‌کنند.و بعدها، کتاب نقشی بسیار حیاتی در آموزش رسمی کودک ایفا خواهد کرد.

رابین گی و سوزان مردیت از کتاب سرگرم کردن و آموزش دادن به کودکان پیش‌دبستانی ترجمه ماندانا فرهادیان و لیلا زمانی

اثرات مثبت مشق شب عبارتند از: تکلیف شب در کوتاه‌مدت می‌تواند باعث یادسپاری بهتر واقعیت‌ها و معلومات، افزایش فهم موضوع، تفکر انتقادی و پردازش بهتر اطلاعات و گسترش برنامه آموزشی شود.

اثرات بلندمدت شامل رشد عادت‌های بهتر مطالعه، تکوین بازخوردهای مثبت‌تر نسبت به مدرسه و مطالعه و تشویق یادگیری خارج از ساعات مدرسه می‌شود. اثرات بلندمدت در سایر زمینه‌ها عبارتند از: تکوین خودگردانی بهتر، انضباط شخصی قوی‌تر، حل مسئله و یادگیری مستقل، سازماندهی بهتر زمان و کنجکاوی بیشتر. سرانجام می‌توان از مشق شب برای تکمیل تکالیفی استفاده کرد که دانش‌آموزان نتوانسته‌اند در کلاس به پایان برسانند.

تاثیرات منفی مطرح‌شده عبارتند از: کلافگی، به‌طوری‌که دانش‌آموزان از مطالعه خسته شوند و انگیزه و علاقه به کار علمی را از دست بدهند، تقلب و رونویسی از دانش‌آموزان همکلاسی یا نوشته‌ها؛ و فقدان زمان برای فعالیت‌های بیرون از مدرسه در اوقات فراغت.

بررسی کوپر، همچنین نشان می‌دهد که اگرچه مشق شب می‌تواند به‌طور معنادار برای پیشرفت دانش‌آموزان سودمند باشد، میزان سودمندی بر حسب پایه تحصیلی و موضوع تکلیف متفاوت است. تکلیف شب بیشترین تاثیرات مثبت را در درس‌های علوم و مطالعات اجتماعی و کمترین تاثیرات را در درس ریاضیات دارد و روخوانی و انگلیسی [فارسی]، بینابین میانه آنها قرار دارند.

دانیل مویس و دیوید رینولدز از کتاب آموزش موثر ترجمه محمدعلی بشارت و حمید شمسی‌پور

وینیکات اصطلاح جالب «مادر رضایت‌بخش» را برای توصیف یکی از کارکردهای مادرانه ابداع کرد. این کارکرد عبارت است از تامین نیازهای کودک به‌قدری که او زندگی را خوب شروع کند. مادر رضایت‌بخش آنچه را کودک در روابطش با مادر در یک دوره از رشد خود نیاز دارد، به قدر کافی فراهم می‌آورد. او متناسب با نیازهای متغیر کودکش خود را دگرگون و سازگار می‌کند، تا آنکه به‌تدریج در میزان وابستگی کودک در حال رشد کاهشی به وجود می‌آید.

وینیکات برای تاکید بر دگرگونی‌هایی که از مادر انتظار می‌رود، اصطلاح «دلمشغولی مادرانه اولیه» را بر اشتغال خاطر مادر به نیازهای کودک که در آغاز همچون بخشی از خود به او به نظر می‌رسد، اطلاق می‌کند. نمو کودک با حصول مجدد استقلال مادر متناظر است. به‌تدریج و با رشد و نمو نوزاد، تغییراتی در روابط رخ می‌دهد، بدین شکل که هرقدر کودک مستقل‌تر می‌شود توقعاتش از مادر کاهش می‌یابد. مادر رضایت‌بخش در سازگاری موفقیت‌آمیز با نوزاد خود، احساس قدرت مطلق نوزاد را پاسخ می‌دهد و توهمات حسی او را به واقعیت بدل می‌کند.

این کار احساس قدرت مطلق را در نوزاد تقویت می‌کند و نوزاد کم‌کم وجود واقعیتی بیرونی را به تصور می‌آورد که جادویی و تحت کنترل او جلوه می‌کند. کم‌کم در نوزاد این ظرفیت شکل می‌گیرد که چیزی را که در دسترس است به شیوه‌ای جادویی احضار کند و مادر رضایت‌بخش نیز بایستی همچنان امکان چنین تجربه‌ای را که برای حس قدرت نارسیستیک نوزاد لازم است، برقرار نگه دارد. در این صورت نوزاد می‌تواند با خاطری آسوده از توهم خلاقیت و اختیار نامحدود لذت ببرد.

مایکل سنت کلر از کتاب درآمدی بر روابط موضوعی و روانشناسی خود ترجمه علیرضا طهماسب و حامد علی‌آقایی

پژوهش‌ها نشان می‌دهند، اگر کودکان زمان بسیار اندکی برای بازی آزاد داشته باشند مضطرب می‌شوند. بارنت کودکانی را در اولین روز کودکستان بر اساس سطح اضطرابشان ارزیابی نمود. دریافت کودکانی که قادر بودند با آزادی به بازی بپردازند، در مقایسه با کودکانی که صرفا مجبور بودند به داستان‌ها گوش دهند سطح اضطراب پایین‌تری داشتند. این پژوهش بر این دیدگاه صحه می‌گذارد که بازی به کودکان کمک می‌کند تعارضات و اضطراب‌هایشان را حل و فصل کنند.

والدین می‌توانند برای کنار آمدن با ترس‌ها و دیگر مشکلات فرزندانشان از اسباب‌بازی‌های شبیه انسان یا نقش بازی کردن استفاده کنند. برای مثال، اگر فرزند شما نگران رفتن نزد پزشک است. می‌توانید با آنها دکتربازی کرده و تشویق‌شان کنید که با عروسک‌های خرسی و سایر عروسک‌ها دکتربازی کنند.

اگر کودک شما از تاریکی هراس دارد، می‌توانید وانمود کنید که یک عروسک در تاریکی به تختخواب رفته است. این‌گونه فرزند شما می‌‌تواند درباره ترس‌هایش سخن بگوید. یک عروسک دیگر می‌تواند برای رفع ترس‌ها مورد استفاده قرار گیرد. هیولاها یا ارواحی که در طول بازی به آن افزوده می‌شوند (و کودک از آنها هراس دارد)، می‌توانند تبدیل به چیزی غیرترسناک شوند. می‌توانید از کودک خود بخواهید، تصور کند اگر عروسک‌ها یا عروسک‌های شبیه انسان خیلی شجاع بودند چه کارهایی انجام می‌دادند.

فِی کارلیسِل از کتاب روانشناسی برای والدین ترجمه فریده فتوحی

📕 کتاب روانشناسی بخوانید
@caferavanshenasi

‍ یکی از اولین تجربه‌های جدایی کودک از والدین موقعی اتفاق می‌افتد که فرد دیگری مراقبت از او را بر عهده می‌گیرد. ترس از جدایی برای کودک تنش‌زاست، خواه این جدایی کوتاه باشد یا طولانی.

اضطراب جدایی به صورت دوره‌ای در بعضی از وهله‌های رشد و تحول کودک اوج می‌گیرد. تعدادی از دوره‌های اوج به سنین طفولیت و نوپایی مربوط می‌شوند.

اکثر کودکان پیش‌دبستانی یا احتمالا همه‌ آنها، به نوعی اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند. اینکه کودک چقدر احساساتش را بروز می‌دهد به شخصیت او و تجارب قبلیش در زمینه‌ جدایی بستگی دارد. بعضی از بچه‌ها مشتاقانه با موقعیت‌های جدید روبرو می‌شوند، طوری که به نظر می‌رسد نگران جدایی نیستند.

بعضی دیگر، هنگام جدا شدن ناراحت و غمگین می‌شوند، گریه می‌کنند، یا والدینشان می‌چسبند. بعضی نیز کناره‌گیری می‌کنند و از شرکت در فعالیت‌ها و صحبت کردن با دیگران امتناع می‌ورزند. کمک کردن به کودکان مضطرب در مسیر کنار آمدن با احساساتشان، گام مهمی در هدایت آنها به سمت استقلال به شمار می‌رود.

دبورا هِویت از کتاب پس این هم عادیه ترجمه کاظم هوشفر و همکاران

سولووِی در کتاب «زاده شده برای سرکشی» نتایج مطالعات بسیاری را بررسی نمود. این مطالعات نشان داد فرزندان اول وظیفه‌شناس‌ترند؛ اما به نسبت فرزندان آخر دارای مقبولیت کمتری بوده و کمتر پذیرای تجربه‌های جدید هستند. با این حال، هنگامی که از زوجین درخواست می‌شود ویژگی‌های شخصیتی همسر خود را ارزیابی کنند به نظر می‌رسد ترتیب تولد تاثیر چشمگیری بر این ارزیابی ندارد.

از طرفی دیگر، شواهدی نیز وجود دارند که صراحتا نشان می‌دهند فرزندان اول هم به لحاظ نمرات در مدرسه و هم در زمینه موفقیت‌های مالی بلندمدت دستاوردهای بهتری دارند.

سولووی دریافت فرزندان آخر دارای مقبولیت بیشتری بوده، آزادتر و سرکش‌تر از فرزندان اول هستند. با این همه به نظر می‌رسد ترتیب تولد، بیشتر بر رشد ذهنی افراد تاثیرگذار است تا شخصیت آنها. والدین معمولا به فرزندان آخر توجه کمتری دارند؛ زیرا مجبورند توجه خود را میان فرزندان تقسیم کنند ممکن است آنها را کمتر دستاوردمحور کند.

برخلاف کودکانی که دارای خواهر و برادر هستند، کودکان تک‌فرزند مجبور نیستند برای بهره بردن از توجه والدینشان با دیگری رقابت کنند. این مسئله مزایا و معایب خود را دارد. والدین فرصت دارند تمام منابع خود را بر روی یک کودک سرمایه‌گذاری کنند که باعث می‌شود انباشتی از انتظارات تنها از یک کودک به وجود بیاید. در نتیجه کودکان تک‌فرزند اغلب وظیفه‌شناس بوده و نسبت به سنشان معقول هستند. آنها اغلب روابط نزدیکی با والدین خود دارند و مشتاق‌اند که آنها را ناامید نسازند. در برخی موارد همین مسئله ممکن است منجر به بروز گرایشات کمال‌گرایانه در آنها شود.

فِی کارلیسِل از کتاب روانشناسی برای والدین ترجمه فریده فتوحی