📌 Bundan roppa-rosa 5 yil oldin, 2020-yil 11-noyabr sanasida Hilal Edu turk tili markazi G'ulomjon Sobirov tomonidan tashkil etilgan.

Turk tili markazining hozirgi darajasiga yetishida o'z hissasini qo'shgan har bir jamoa a'zosiga minnatdorchilik bildirgan holda, siz azizlar bilan ushbu 5 yilda erishilgan natijalarimiz  bilan bo'lishmoqchimiz.

5 yil ichida O'zbekistondagi eng yirik turk tili markaziga aylandik. 8500 dan ortiq o'quvchilarga ta'lim berib, o'z filiallarimiz sonini 4 taga olib chiqdik. 2026-yilda esa ilk xususiy maktabimizga asos solishni maqsad qilganmiz.

Shuningdek, online dars berish tizimini tubdan takommilashtirdik. Hozirda ushbu tizim orqali 400 ga yaqin o'quvchilar ta'lim olmoqda. Tez orada online darslar bo'yicha maxsus platforma ishlab chiqaramiz.

🤩 5 yil davomida biz bilan birga bo'lgan hammaga o'z minnatdorchiligimizni bildirib qolamiz.

@hiloledu_uz

Muharrirlar shu paytgacha chalakam-chatti yozadigan mualliflarning maqolasini-yu, chet tilidan “oyogʻida tarjima qiladigan” tarjimonlar matnini epaqaga keltirguncha qon boʻlardi. Yana, qalam haqini ham, obroʻni ham oʻzgalar olardi. Endi mana shu oʻrtakashlarning ishini sunʼiy intellekt bemalol bajarib beradi: maqola yozadi, tarjima qiladi. Bundan bu yogʻiga tilmochdan koʻra muharrirga ehtiyoj ortadi. Ehtimol, tarjimonlar tahrir koʻnikmalarini rivojlantirishiga toʻgʻri keladi.

Aytishingiz mumkin, sunʼiy intellekt tahrirni ham eplaydi-ku, deb. Ha, bu oʻrtada “ammo”ni “lekin” qilishdan boshqasiga yaramaydigan “muharrir” zoti aziyat chekadi. Boz takrorlashga majburmiz: ishini sanʼat darajasiga koʻtarganlarga ehtiyoj hamisha topiladi. Yana, ilgʻor texnologiyalarni samarali boshqarish, jumladan, tahrirda oqilona foydalanish malakasi qadrlanadi. Qiyosan aytsak, yuz yil ilgari usta kuniga qoʻl mehnati bilan, olaylik, bitta xontaxta yasagan boʻlsa, elektr uskunalardan foydalanishga oʻtgach, oʻn karra unumli ishlay boshlagan. Mahsulotlari tannarxi ham tushgan, raqobatda ustunlikka erishgan.

Sunʼiy intellekt tarmoqda mavjud matn zaxirasiga tayanishini bilasiz. Hamma undan foydalanib “yoza” boshlasa, keyinchalik oʻzining avval toʻqigan matnlari asosida generatsiya qilishga oʻtadi. Mana shu jarayonda til ifodalari oʻzgarishga uchrashi, birxillashib ketishi tabiiy. Keyin-keyin original matn yozuvchilar koʻzga surtiladigan payt keladi. Siz qalamingizni oʻshangacha asrang. Mahoratingizni oshirib boring!

Soʻz oʻyini bilan xulosa qilsak, yangi davrda jinni boʻlmaslik uchun sunʼiy intellektning jinnisi boʻlmaslik kerak, balki sunʼiy intellektning jinnisini chiqarish kerak! Buning uchun esa taraqqiyot va xalqimiz orasidagi yuz yil oldingi masofani qisqartirishimiz shart.

Farrux Jabborbek

@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz

Birdaniga rad etmasang, keyinchalik rozi boʻlasan.

Somali maqoli

@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz

🫵Endi siz "IQBOL TA'LIM" o'quv markazida o'zbek tili va adabiyoti fanidan bahorgi milliy sertifikat imtihoni uchun tayyorlana olasiz.

👨‍💼Bunda barcha tilshunos ustoz, o'zbek tili sohasini tanlov qilgan talaba va abituriyentlarga tajribali mutaxassis yaqindan yordam beradi.
O'qituvchi: Fazliddin O'taganov
(@FilologFU)

💥Kurs davomida:
📌Grammatika
📌G'azalshunoslik
📌Esse
📌O'qib tushunish
📌Diagnostik test va tahlillar

⤵️ Toshkent shahri Sergeli tumani, 4-metro bekati
📍Lokatsiya

🖋📆Chorshanba, juma, shanba
⌚️15:30

📣 Asosiy darslar 12-noyabr, 15:30 dan boshlanadi.

❗️ Ha, aytgancha, oflayn kurs qatnashchilar uchun onlayn darslar mutlaqo bepul.

Qo'shimcha ma'lumotlar uchun:
@iqboladmin

@Davlat_tili_uzbek_tili

Taʼlim reklamasi

“Feysbukda bir qiziq post koʻrib qoldim”, “Yutubga yangi klip chiqibdi”. Bu jumlalar sizga tanish, albatta. Facebook va YouTube kabi global brend nomlarini oʻzbekcha talaffuzga moslab aytamiz, baʼzan shunday yozamiz ham. Xoʻsh, qay biri toʻgʻri? Asl imloni saqlab qolish kerakmi yoki talaffuzga ergashish zarurmi?

Bu savolga javob berish uchun ikkita jiddiy tamoyilni koʻrib chiqishimiz kerak.

“Feysbuk”, “Yutub” shaklida yozish uchun dalil:

Har qanday jonli til oʻzlashma soʻzni vaqt oʻtishi bilan oʻzining fonetik qoliplariga “boʻysundiradi”. Biz computer demaymiz, kompyuter deymiz. Shu mantiqdan kelib chiqsak, Facebookning feysbukka aylanishi – tabiiy jarayon.

“Facebook”, “YouTube” shaklida yozish uchun dalil:

Facebook texnik ahamiyatga ega brend nomi. Brauzerga feysbuk.com deb yozsangiz, hech qayerga kirolmaysiz. Windows, Google, Apple kabi boshqa nomlarni asosan asliyatida yozamiz. Imloda yagona yondashuvni saqlagan afzal.

🟢 Yechim

Ikkala yondashuvda ham mantiq va asos borligi sababli moslashuvchan yechim kerak.

1️⃣ Rasmiy, texnik va brendga oid kontekstlarda asl imloni saqlaymiz.

Agar aynan kompaniya, platformaning rasmiy nomi yoki biror texnik manzil haqida yozayotgan boʻlsangiz, asl imloni saqlab qolish shart:

Facebook kompaniyasi yangi funksiya joriy etdi.
Bu videoni YouTube platformasidan topasiz.

2️⃣ Norasmiy, soʻzlashuv uslubida yoki brend nomi turdosh otga aylanganda fonetik imloni qoʻllash mumkin.

Agar bu soʻzlar brendlik maqomini yoʻqotib, ijtimoiy tarmoq yoki video platforma maʼnosida qoʻllansa, ayniqsa jonli nutqda yoki norasmiy yozishmalarda ishlatilsa, ularni fonetik shaklda yozish tabiiyroq:

Kecha feysbukda bir qiziq post koʻrib qoldim.
Qoʻshiqning klipini yutubga joylabdi.

❗️Tilimizda talaffuz imlosi hali toʻliq qatʼiylashmagan. Shu sababli OAVda va jiddiy matnlarda asl imloni saqlash uslubiy jihatdan toʻgʻriroq. Fonetik variantning toʻliq meʼyorga aylanishi uchun biroz vaqt kerak.

@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz

Brend nomlarining kichik harf bilan yozilishi haqidagi turkumimizni internet soʻzi misolida yakunlaymiz.

Dastlab u yagona global tarmoqning nomi sifatida atoqli ot (the Internet) edi va bosh harf bilan yozilardi. Bugunga kelib esa u xuddi televideniye yoki radio kabi umumiy vositaga aylandi. Bu oʻzgarishni Associated Press Stylebook va The Chicago Manual of Style kabi eng nufuzli uslubiy qoʻllanmalar ham 2016-yildan rasman tan olgan:

Odamlar yangiliklarni asosan internetdan bilib olyapti.

📌 Yakuniy xulosa:

Rasmiy brend: “Jeep” avtomobillari ishonchlimi? ✅
Umumiy nom: Uning eski jipi tez-tez buziladi. ✅

Rasmiy platforma: Telegram asoschisi kim? ✅
Umumiy harakat: Senga telegramdan rasm joʻnatdim. ✅

Global tarmoq: Bugun negadir internet tezligi pasaydi. ✅

@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz

#munosabat

«Adabiy klub»imizning ilk soniga tashrif buyurgan filologiya fanlari doktori Saʼdulla Quronovning tadbir va asar bo‘yicha taassurotlari:

Badiiy asarni baholashda muallifning shaxsiyati, axloqi, qilgan yaxshi va yomon amallari bosh mezon boʻlmasligi kerak. Bir ijodkorning butun ijodiy faoliyatini puchga chiqarish uchun uning shaxsiyatidan asoslar qidirish boʻlmagʻur ish. Shoʻrolar davrida yashab, oʻzmi-koʻpmi uning propagandasiga xizmat qilgan, balki kimnidir sotgan, xullas “qip-qizil” boʻlgan adiblarning hammasi ham boʻsh emas, ichlarida daho ijodkorlar bor. Ular daholigicha qoladi.

Xuddi shunday, mustaqillikdan keyin, birinchi maʼmuriyat davrida yashab, mansabga oʻtirib, deputat boʻlib, “apparat”da, TVda ishlab, shu davrning siyosiy propagandasiga xizmat qilgan, maddohlik qilgan, endi esa nafaqa yoshiga kelib oʻzini haqiqatgoʻy, tanqidchi, muxolif qahramon qilib koʻrsatishga urinib suhbat-u, podkastlarda chiqish qilayotgan adiblarning ham shoh asarlari bor.

Umuman olganda ijodkorlardan qahramon yaratish SSSR qolgan tutum. Ularning ojiz va qabih ishlari boʻlishi mumkinligini, oddiy odam ekanini sovuqqonlik bilan qabul qilishni oʻrganishimiz kerak.

“Qahr” ajoyib asar boʻlibdi. Xurshid Doʻstmuhammadning ramziy-falsafiy anʼanaviy uslubidan butunlay boshqacha, insonning ruhiy olamini, anglagan fojiasini realistik tasvirlar bilan juda zoʻr ochib bergan. Ayni damda asarni faqat A.Qahhor haqida emas, balki yoshi bir joyga borib qolgan muallifning oʻzidagi beqaror ruhiy kechinmalar, iztirob va armonlar, alamlar ifodasi, umr sarhisobi sifatida ham baholash mumkin.

Umuman olganda klub tashkilotchilariga rahmat, bardavom boʻlsin.

Bir paytda tugʻilib, bir paytda oʻsib-rivojlanadigan ikki gʻoya deyarli boʻlmaydi. Yuqoridagi savolga javobni umumiy emas, har bir alohida hikoya, roman yoki qissa bilan bogʻliq holda izlash zarur.

Gʻoya paydo boʻlishi uchun nima qilish kerak yoki yanada quruqroq til bilan aytadigan boʻlsak, gʻoya paydo boʻlishi uchun qanday shart-sharoitlar zarur degan savolga oson javob berish mumkin. Gʻoyani yozuvchining ichki olami tayyorlaydi va yuzaga chiqaradi.

Gʻoya hosil boʻlishini qiyos yoʻli bilan yaxshiroq tushuntirish mumkin. Qiyoslash baʼzida eng murakkab narsalarga ham favqulodda tushunarlilik baxsh etadi.

Bir kuni astronom Jinsdan Yerning yoshi haqida soʻrashadi.

– Katta bir togʻni tasavvur qiling, – deydi Jins, – hech qursa, Kavkazdagi Elbrusni. Endi uning ustida beparvo sakrab, qoyalarni choʻqilayotgan chumchuqni xayolga keltiring. Ana shu chumchuq Elbrusning tagiga yetib kelgunicha qancha vaqt ketsa, Yerning yoshini shunga teng deb bilavering.

Gʻoyaning paydo boʻlishini tushunishga yordam beradigan qiyos birmuncha sodda. Asar gʻoyasi bu – chaqmoq. Yer ustida koʻp kunlar mobaynida elektr yigʻiladi. Atmosfera elektr bilan limmo-lim toʻlganda toʻp-toʻp oq bulutlar momaqaldiroq soluvchi dahshatli qora bulutlarga aylanadi. Ular ichida quyuq elektr dimlanishidan birinchi uchqun – chaqmoq paydo boʻladi.

Chaqmoq chaqqan zahotiyoq sharros yomgʻir quya boshlaydi.

Gʻoya ham fikrlar, hissiyotlar va xotiralar bilan boyigan inson ongida chaqmoqday paydo boʻladi. Bularning bari asta-sekin yigʻilib boradi va payti kelib toʻla boʻshashni taqozo etadi. Siqilgan va hali pala-partish bu olam chaqmoqni – gʻoyani dunyoga keltiradi.

Gʻoya xuddi chaqmoq singari arzimagan turtki sabab yuzaga chiqadi.

Konstantin Paustovskiy
“Tilla atirgul” kitobidan

@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz

Oldinroq brend nomlari qachon bosh harf bilan yozilishini koʻrib chiqdik. Endi ular kichik harfda yozilishini oʻrganamiz.

Agar brend nomi asl maʼnosini yoʻqotib, umumiy turdosh otga aylanib ketgan boʻlsa, u kichik harf bilan va qoʻshtirnoqsiz yoziladi.

Dorixonadan oʻn dona pampers olib keling. (Bu yerda “taglik” maʼnosida).

U oʻziga yangi jip sotib olibdi. (Bu yerda “yoʻltanlamas avtomobil” maʼnosida).

Sizga rasmlarni telegramdan yuboraman. (Bu yerda “messenjer orqali xabar yuborish” maʼnosida).

🟢 Bu jarayonning eng yorqin va global miqyosdagi misoli – internet soʻzi. U bosh harfda yozilishni boshlab, keyin nimaga kichik harfda yozilishga oʻtganini keyingi gal tahlil qilamiz.

@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz