🌍 Dunyoda tug‘ilish darajasi pasayishda davom etyapti, har bir ayolga o‘rtacha 2,25 bola to‘g‘ri kelmoqda, bu 2019-yilga nisbatan 6,2 foiz kam.

📉 Xarita jahon miqyosidagi sezilarli tafovutni ko‘rsatadi: Sahroi Kabirdan janubdagi Afrika mamlakatlari hamon dunyodagi eng yuqori tug‘ilish ko‘rsatkichlarini qayd etmoqda, Chad 6,03 bola bilan yetakchilik qilsa, Sharqiy Osiyo va Yevropa mamlakatlari esa rekord darajada past ko‘rsatkichlarga ega, Janubiy Koreya atigi 0,73 bola bilan eng pastki o‘rinda turibdi.

🇺🇿 Ba’zi mamlakatlar bu tendensiyaga qarshi bormoqda. O‘zbekiston, Bolgariya va Armanistonda sezilarli o‘sish kuzatilgan.

📉 Niger, Uganda va Quvaytda keskin tushish mavjud. Bu o‘zgarishlar dunyo bo‘ylab oila qurish jarayoniga ta’sir ko‘rsatuvchi iqtisodiy, madaniy va siyosiy omillarning murakkab uyg‘unligini aks ettiradi.

Aholi tug‘ilish darajasi 2,1 dan past bo‘lgan mamlakatlar soni ko‘payib borar ekan, buning ishchi kuchi, aholining qarishi va kelajakdagi iqtisodiy o‘sishning oqibatlari tobora yaqqolroq ko‘zga tashlanmoqda.

😕 Bu esa dunyo demografik muvozanati tez sur’atlar bilan o‘zgarayotganidan dalolat beradi.

@teacherazam

📊 Statista’ning "Consumer Insights" so‘rovnomasi AQShdagi katta yoshli aholi hozirda qaysi masalalarni eng muhim deb hisoblashi va ular vaqt o‘tishi bilan qanday o‘zgarganini kuzatib bormoqda. Quyidagi pandemiyadan oldin 20 ta eng ko‘p tilga olingan sakkizta muammo ro‘yxati keltirilgan.

📉 Oldingi so‘rovnomada sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’minot birinchi o‘rinda turgan bo‘lsa, 2024/25-yilga kelib bu ko‘rsatkich olti foizga pasaydi. Inflyatsiya va turmush tarzining qimmatlashuvi uchinchi o‘rindan birinchi o‘ringa ko‘tarildi.

Boshqa o‘zgarishlar bu immigratsiyani muammo deb bilganlar ulushi kamaygan. So‘nggi sakkizta muammoning oltitasi ijtimoiy masalalar bo‘lib, iqlim o‘zgarishi yagona ekologik mavzu sifatida ro‘yxatdan chiqib ketdi va 11-o‘rinni egalladi.

🏠 Jadval shuni ko‘rsatadiki, qashshoqlik va uy-joy masalalari hozirda AQShdagi katta yoshli aholining e’tiborida, hech bo‘lmaganda yaqin kelajakda.

2019/20-yillarda qashshoqlik ta’lim bilan birgalikda 9-o‘rinni egallab, respondentlarning 32 foizi uni mamlakat oldida turgan eng muhim muammolardan biri sifatida tanlagan bo‘lsa, so‘nggi so‘rov to‘lqinida bu ko‘rsatkich 35 foizga yetdi.

To‘liq ma’lumot mana bu yerda

@teacherazam

🤖 Bu shuni ko‘rsatadiki AI ishchilar sonini kamaytiruvchi vosita bo‘lmasligi mumkin, chunki sun’iy intellekt paydo bo‘lib, mutlaqo har bir ish o‘rnini egallaydi degan fikr hali isbotlanmagan. Hali gipotezaligicha qolmoqda.

📊 Viser butun dunyo bo‘ylab 142 ta kompaniyada 2,4 mln xodimlarning ma’lumotlarini o‘rganib chiqqan. O‘sha ma’lumotlarlarda ularning 5,3 foizi AI sabab ishdan bo‘shatilib yana qayta ishga olingan.

Kompanya direktorlari esa haligacha aynan qaysi ish pozitsiyalarini AI bilan almashtirish mumkinligini bilmaydi. Risklarni hisoblash deyarli imkonsiz bo‘lib qolyapti.

🇺🇸 Bundan tashqari MIT yaqinda o‘tkazgan tadqiqotda kompaniyalarning 95 foizi sun’iy intellektga kiritgan sarmoyasidan hech qanday foyda ololmayotganini ko‘rsatgan.

Atrofingizdagi biror tanishingizni AI sabab ishdan bo‘shatib yuborganini eshitdingizmi?

@teacherazam

🎙 Bu epizodda biz Gruziya bilan solishtirdik, O‘zbekistonning ichki ijtimoiy haroratini o‘chovga oldik. Millat va e’tiqod, din va siyosat, oila va huquq, klasslar va tengsizlik haqida ochiqcha gaplashildi.

Bu fikrlar shunchaki fikr emas — bu jamiyat ichidagi gaplar, tarixiy og‘riqlar, islohotlar va real portret. Ajrimlar, oila instituti, o‘rta sinfning zaifligi, ilmiy ishlarning yuzaki bo‘lishi — bularning barchasi bugungi O‘zbekiston haqiqatining bir bo‘lagi sifatida tan olinadi.

👉 Bu podkast fikrlovchi, savol beruvchi, bahslashuvchi odamlar uchun: https://youtu.be/jHxPEAzaay4

@teacherazam