Боку шаҳрида “Озод қилинган аёл” ҳайкали мавжуд. У 1960-йилда ҳайкалтарош Фуад Абдурахманов томонидан яратилган. Ҳайкал образида аёл ўзининг бошидан диний рўмолини ечиб ташлаётган ҳолда тасвирланган. Бу ҳолат Озарбайжон аёлларининг озодлиги ва уларнинг жамиятда тенг иштирокини рамзий тарзда ифода этади.

Аёлнинг рўмолини ечиши бу фақат ташқи кўринишини замонавийлаштирни акс эттирмайди, балки юртда қолиб кетаётган муллократия ва тор тафаккурли шариатча қолдиқларга қарши қўйилган кучли рамзий ҳаракатдир. У аёлнинг жамият ҳаётида эркин қатнашиши, ўқиши, ишлаши ва ривожланиши учун очилган йўлни англатади.

“Озод қилинган аёл” ҳайкали мусулмон мамлакатлари орасида диний мажбуриятлардан воз кечаётган аёл образини очиқ тасвирлаган бетакрор ҳайкаллардан бири сифатида эътироф этилган.

Ҳайкалнинг мавжудлиги ва маъносининг эътироф этилиши, айниқса гендер тенглиги, модернизация ва жендер сиёсати мавзуларида муҳим символ ҳисобланади.


https://t.me/daydi2021

Шаръий никоҳ дейишади, лекин унинг талаблари кўп ҳолларда ақлга ҳам, адолатга ҳам тўғри келмайди. Уйлангач, хотин «энди маҳрамим» деб, ҳатто овозини ҳам бошқалардан асраб, дунёдан изоляция қилиниб рўдапога ўраб ташланади. Аёлнинг нафақат кўриниши, балки табассуми, сўзи, ҳатто нафаси ҳам турмуш ўртоғидан бошқага ёпиқ бўлиши шарт қилинади.

Аммо шунча «ҳурмат» ва «ғайрат» кўрсатган эркак, арзимаган бир гапга жанжал чиқса, ҳеч иккиланмай «талоқ» берадида ажрашиб кетворади. Шу бир оғиз ахмоқона сўз билан ойлар ёки йиллар давомида қурилган муносабат, орзу ва ишонч вайрон бўлади.

Натижада, бир пайтлар овози ҳам қизғанилган аёл, талоқ қилинган ташландиққа айланади. Унинг бор қадри бир оғиз «талоқ» билан ерга урилади. Вақтида ҳаммадан қизғанилган бадан бошқа эркакнинг эрмагига айланади.

Моҳинур Абдувахитова

https://t.me/daydi2021