✴️ یکی از نخستین واکنش‌های جامعه دانشگاهی پس از آتش‌بس، بیانیه‌ای بود که به امضای ۱۸۰ نفر از اقتصاددانان و اساتید دانشگاه رسید و با عنوان «وقت تغییر پارادایم» منتشر شد. در این بیانیه بر تعامل سازنده با جهان تأکید شده بود؛ امضاکنندگان از دولت خواسته بودند با در پیش گرفتن مسیر دیپلماسی و مذاکره سازنده با آمریکا و اروپا از ایران محافظت کند و مانع بروز جنگ مجدد شود. حفظ تمامیت ارضی ایران را خط قرمز نامیده و هشدار داده بودند رویکردهای افراطی و محرک دشمنی و درگیری، در شرایط کنونی خطرناک و فاجعه‌بار است. در عرصه داخلی نیز بر افزایش مشارکت ملموس جامعه و احیای سرمایه اجتماعی از طریق رفع فضای امنیتی تأکید کرده بودند. بیانیه خواستار تقویت آزادی بیان شده و می‌گفت برخلاف تصور برخی سیاست‌مداران، نظام‌های سیاسی در فضای آزادی بیان، تثبیت و تقویت می‌شوند. همچنین امضاکنندگان خواستار پایان دخالت نیروهای نظامی در اقتصاد و تمرکز آن‌ها بر وظایف دفاعی شده و توصیه به اصلاح سیاست‌های اقتصادی با هدف رفع رانت‌جویی و فساد کرده بودند تا منابع عمومی به‌طور شفاف و عادلانه تخصیص یابد.

🔹 این بیانیه بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت؛ از جمله انتقاد تند رسانه‌هایی نظیر فارس و کیهان و تسنیم. اما مدتی طول کشید تا انتقاد از بیانیه نخست به متن سایر بیانیه‌ها نیز راه پیدا کند.

🔹 جمعه‌شب بیانیه دیگری منتشر شد با عنوان: «روز ایستادن پای ایران است». در این بیانیه نیز اساتید و فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف در میان ۱۹۱ امضاکننده حضور پررنگی داشتند. در متن بیانیه آمده بود که در دوران جنگ ‍۱۲روزه، هم‌بستگی خودجوش و بی‌سابقه‌ای میان اقشار مختلف مردم ایران شکل گرفت که به یاری نیروهای دفاعی کشور آمد. بر این اساس، بایسته است که چتر همبستگی ملی در دفاع میهنی هم‌چنان گسترده بماند و حتی فرماندهی واحد و مشترک پیدا کند. بیانیه هشدار داده بود که پس از آتش‌بس نباید دوباره فضای دوقطبی و تفرقه حاکم شود و «نباید این همبستگی به نفع گروهی خاص مصادره شود».

🔹 اما این بیانیه تعریض تندوتیزی به بیانیه نخست داشت و می‌گفت: «روایت‌هایی که [...] سیاست‌های ایران را عامل جنگ می‌خواند و واقعیت تجاوزکاری دشمن را کم‌رنگ می‌کند و بعضا در بیانیه‌هایی با نیت خیرخواهانه طرح شده است، مقدمه انشقاق و نزاع داخلی و کاهنده توان ایران در برابر ایران‌ستیزان است». برخلاف بیانیه نخست که بیشتر خطاب به سیاست‌مداران نوشته شده و نویسندگان ادعا کرده بودند که سعی در انعکاس نظرات مردم برای اصلاح سیاست‌ها و تحکیم همبستگی اجتماعی دارند، بیانیه دوم خطاب به مردم بود و تلاش می‌کرد تصویری از وضع موجود ارائه دهد و هم‌صنفی‌ها را از برخی عبارات و توصیه‌ها برحذر دارد. نویسندگان در جای دیگری از بیانیه می‌گفتند در شرایط فعلی باید از «مطالبه اصلاحات بزرگ، دفعی، کلی و نشدنی» پرهیز کرد.

🔹 سومین بیانیه نیز همین امروز منتشر شده و باز هم شریفی‌ها حضور پررنگی در آن دارند. اساتید دانشگاه در بیانیه «ایران؛ علاج ایران» حضور چندانی ندارند، اما می‌توان از دبیران ادوار انجمن اسلامی تا مسئولان بسیج دانشجویی را در فهرست امضاکنندگان سراغ گرفت. این بیانیه در همان بندهای ابتدایی اشاره بسیار تندی به بیانیه نخست دارد و بر جریان‌های فکری سطحی می‌تازد که توسعه اقتصادی ایران را به گروگان گرفته‌اند. از جمله با اشاره واضح به بیانیه نخست می‌گوید که «توصیه به تغییر پارادایم و مذاکرات جدیدی می‌کنند که هدف آن نه یک توافق منصفانه بلکه خلع سلاح ایران است». البته در ادامه حرف‌های بیشتری از سیاست‌ورزی در عرصه بین‌المللی می‌زند و تأکیدهایی هم بر کنترل تنش با دشمنان دارد. در ادامه نیز نویسندگان بیانیه سوم بر توصیه‌های اقتصادی‌ای متمرکز می‌شوند که معتقدند می‌تواند زیربنای ارتقای امنیت را در شرایط امروز کشور فراهم آورد؛ توصیه‌هایی که قرابت زیادی با نگاه عموم اقتصاددان‌های بیانیه اول دارد.

🔹 به نظر می‌رسد دانشگاهیان تلاش دارند در روزهای پس از جنگ، ورود مسئولانه‌ای به فضای عمومی داشته و راه‌کارهایشان برای عبور از این شرایط را ارائه دهند. البته که انتظار دیگری هم از نهاد دانشگاه نمی‌رود. اما با وجود اشتراک‌های زیاد این بیانیه‌ها در محکومیت تجاوز دشمن و لزوم حفظ همبستگی اجتماعی، بازار اتهام و برچسب به دیگران هم انگار کماکان رونق دارد؛ بازاری که جنگ اخیر بستر خوبی هم برای آن پهن کرده و خریدارانش را پرشمارتر. هرچند بعید است دم زدن از حفظ هم‌بستگی، با انتساب نقل‌ونبات‌طور اتهام‌هایی مثل سطحی بودن و نزاع‌آفرینی به نگاه‌های مخالف قرابتی داشته باشد. نمی‌توان از مصادره هم‌بستگی اجتماعی به سود یک جریان خاص نگران بود و از دست‌گذاشتن بر اصلاح سیاست‌های نادرستی که محصول همین گروه‌های سیاسی بوده ابا داشت.

🔵 @SharifToday

✴️ دو هفته بعد از پایان جنگ ۱۲روزه ایران با اسرائیل و آمریکا، بیانیه‌ای منتشر شد که نویسندگانش با عنوان «۱۸۰ اقتصاددان، استاد دانشگاه و صاحب‌نظر» معرفی شدند و شریفی‌ها نقش پررنگی در میان امضاکنندگان داشتند؛ چنان که نام ۲۲ استاد از دانشکده‌های مختلف شریف در میان امضاکنندگان دیده می‌شد. البته بیشترین سهم را اساتید دانشگاه علامه طباطبایی با ۳۶ نفر برده بودند، اما حضور اساتیدی از دانشگاه‌های سرتاسر کشور در میان امضاکنندگان جالب توجه بود. نام بسیاری از اساتید شناخته‌شده یا مقامات ارشد اقتصادی کشور در دهه‌های گذشته نیز در میان امضا‌کنندگان دیده می‌شد.

🔹 این بیانیه بازخوردهای گوناگونی در فضای داخل و خارج از کشور داشت. با گذشت بیش از دو هفته از انتشار این بیانیه، هنوز هم بازخوردها ادامه دارد و از جمله در سه روز گذشته، دو بیانیه با حضور قابل توجه فارغ‌التحصیلان شریف منتشر شده که عبارات تندوتیزی نسبت به بیانیه نخست به کار برده‌اند. این گزارش به مرور سه بیانیه‌ای می‌پردازد که شریفی‌ها دستی در آن‌ها داشته‌اند.

🔵 @SharifToday