خوشحالم که این ترانه را از من دزدیدند
لئونارد کوئن، اهل حسابوکتاب نبود. بیش از آنکه درگیر مناسبات مالی باشد، درونگرا، شاعر، جستوجوگر و دلمشغول زیبایی و معنویت بود. به خاطر همین چند بار در زندگی، قربانیِ اعتماد بیجا و بیتوجهی به مسائل حقوقی و مالی شد؛ از همان ابتدای راه، در جوانی، با مشهورترین ترانه و آهنگی که ساخته بود، «سوزان» این تجربه تلخ را تجربه کرد.
«سوزان» از رابطه افلاطونی او با همسر دوست مجسمهسازش میآمد. زنی رقصنده و پرشور که لئونارد کوهن در ترانهای با جزئیات وصفش کرد، ولی هیچوقت با هم رابطهای فراتر از این ترانه نداشتند.
ترانه «سوزان» ناگهان در صدر فروش ایستاد. کوهن، شاعر و نویسنده جوانی ناشناخته و ناآشنا به دنیای موسیقی بود. این آهنگ و ترانه را حتی خودش اجرا نکرده بود، اما یک سال بعد از اولین اجرا و ضبط آن (که #جودی_کالینز انجام داده بود) در مراسمی با گیتارش روی صحنه برده شد تا مردم بدانند سراینده و سازنده این آهنگ کیست. در حالیکه هنوز نمیدانست هیچ حق و حقوق مادی از این ترانه ندارد.
ماجرای لئونارد کوهن و ترانه نامدار «سوزان» را یکی از غمانگیزترین نمونههای از دسترفتن حقوق معنوی یک هنرمند میدانند. این ترانه که بعدها یکی از نمادهای موسیقی قرن بیستم شد، در حالی به شهرت رسید که #لئونارد_کوئن، خالق آن هیچ درآمدی از فروش، اجرا، یا بازپخش ترانه دریافت نمیکرد.
نگاه کوهنِ جوان به هنر، معنوی و فلسفی و ادبی بود و در جستوجوی منافع مادی هنر نبود. خودش گفته بود:
«من وارد موسیقی نشدم که ثروتمند شوم. فقط به یک راه تازه برای بیان شعرهایم نیاز داشتم.»
نگاه او تا آخر زندگی به هنر همین بود؛ حتی تا انتهای مسیر، سالهای آخر، وقتی میخواست خودش را بازنشسته کند، ولی متوجه شد مدیر مالی مورد اعتمادش، حسابش را خالی کرده. پس مجبور شد دوباره به تورهای کنسرت در دوران سالخوردگی بازگردد تا سرمایهای برای ادامه زندگی خود و فرزندانش فراهم کند:
«من از ورشکستگیام خیلی سپاسگزارم. اگر اینطور نمیشد، شاید هیچوقت دوباره این ترانهها را اجرا نمیکردم.»
ویدیو: اجرای «سوزان» در تور اروپا در سال ۱۹۷۲ و توضیح #لئونارد_کوهن درباره اینکه چطور حق و حقوق این ترانه از او گرفته شد و اینکه چرا در نهایت از این از دستدادن خشنود بود.
✍️#گوشه
@gooshe
درباره #لئوناردکوهن در قسمت دوازدهم #پادکست_گوشه؛ #هنر_با_گوشه در یوتیوب ببینید:
🔗 لینک مستند «تاریکتر میخواهی» درباره لئونارد کوهن در یوتیوب گوشه
@gooshe