Лойиҳаинг яна бир ўзига хос ва қизиқарли жиҳати аҳоли иштироки экан. Ўрнатмадан 1 км радиусдаги 4,500 киши даромад олиш ҳуқуқига эга, яъни маҳаллий жамоа ҳам лойиҳадан фойда кўради.

Аҳоли қандай қилиб лойиҳадан даромад олиши мумкин? Келинг кўриб чиқамиз қизиқарли маълумотлар билан бўлишаман.

Жанубий Кореяда бу лойиҳага “resident participation model” дейилади. Яъни, бу – аҳолининг энергетика лойиҳасида молиявий иштирок этиши ва фойда олиши мумкин бўлган махсус тизим.

1. Маҳаллий аҳолига улуш (аксия/пай) берилади яъни лойиҳа жойлашган ҳудудда яшовчи 4,500 кишига. Мисол учун Жанубий Кореяда ахолига шунақанги лойиҳалардаги улушни сотиб олиш ёки бепул берилган кичик пайлар тақдим этилади
(ҳудудга қараб, баъзан субсидияланган нархда сотилади). Шу билан бу улушлар уларга йирик энергетика лойиҳасидан дивиденд олиш ҳуқуқини беради.

2. Электр энергияси сотилади, даромад ҳосил бўлади. Сузувчи қуёш станция йилига 61 GWh электр ишлаб чиқаради.
Бу энергия давлат тармоғига белгиланган тариф бўйича сотилади. Натижада лойиҳадан, йиллик даромад ва соф фойда ҳосил бўлади.

3. Шу фойданинг маълум қисми аҳолига тақсимланади. Айнан бу лойиҳада улуши бўлган маҳаллий аҳоли (тахминан 4,500 киши) йилига фойда улуши (дивиденд) олади. Баъзи ҳудудларда бу 200–500 доллар атрофида бўлиши мумкин, баъзан ундан хам кўп.

4. Бу тизимнинг мақсади. Маҳаллий аҳолининг лойиҳага бўлган ишончини ошириш
“Бизнинг ҳудудимизга станция қуриляпти, биз ҳам фойда кўрамиз” деган фикрни шакллантириш, яъни йирик энергия лойиҳаларига қаршиликни камайтириш ва жамоатнинг лойиҳани қўллаб-қувватлашини таъминлаш

Умумий қилиб қисқа мисол билан айтганда, бу худди кооператив ёки жамоат аксиялари тизимига ўхшайди: станция пул ишлайди, аҳоли улуши бор, аҳоли пул олади

Яна савол пайдо бўлади нега айнан 1 км радиусдаги аҳоли? Бу адолат тамойили, чунки энергия объекти: манзарага таъсир қилади, худудда қурилиш бўлади ва табиий муҳитга таъсир бўлиши мумкин. Шунинг учун энг яқин ҳудуд аҳолиси компенсация сифатида даромад олади.

👉 @Energetika

ортиқ қийматга эга лойиҳа "Россиянинг ортиқча сув ресурсларини" республикаларга тақсимлашга қаратилган.

шимолидаги Уэльснинг Уилва ҳудудида биринчи кичик модулли атом реакторлар(SMR) мажмуаси қурилмоқда. Бу лойиҳа мамлакатни тахминан 3 миллион хонадон истеъмолига тенг углеродсиз энергия билан таъминлайди.

❗️ Дастлаб уч реактор ўрнатилади, келажакда эса уларнинг сони саккизтагача етиши мумкин. Ҳар бир реактор тахминан 470 мегаватт электр энергияси ишлаб беради(масалан бу қувватни олиш учун 150 дан ортиқ шамол турбинасини ишга тушириш керак). Шу билан бирга, реактор кам жой эгаллайди ва қурилиши анча тезроқ бўлади.

Уилва ҳудуди тарихан атом энергияси билан таниш: бу ерда 1960-йилларда ҳам атом станцияси ишлаган. Энди модулли реакторлар ишга тушиши билан ҳудуд Британия атом энергетикасининг янги босқичига киради.

Лойиҳа маҳаллий иқтисодиётга ҳам фойда беради: қурилиш вақтида 3 мингга яқин одам ишлаши кутилмоқда. Ҳукумат эса дастурга 3 миллиард доллардан ортиқ маблағ ажратган.

❗️ Ҳукумат реакторларни 2030-йилларнинг ўрталарида тармоққа улашни режалаштирмоқда. Шу вақтга келиб, янги қувватлар эски углеродли станцияларнинг бир қисмини ўрнини босади ва аҳоли ҳамда саноатнинг ўсaётган эҳтиёжини қоплайди.

Rolls-Royce ишлаб чиқарган ушбу модулли реакторлар нафақат Британия ичида ишлатилади, балки экспорт қилинадиган маҳсулот сифатида ҳам қаралмоқда. Масалан, Чехия билан ҳам ҳамкорлик бор.

Бундан ташқари, мамлакатнинг давлат GBE-N компанияси келажакда йирик атом станцияси қуриш учун жой танламоқда у тахминан 6 миллион хонадонга электр етказади. 2026 йилга келиб ҳудудлар рўйхати аниқланади ва кейинги қадамлар белгиланади.

👉 @Energetika

#қўшимча

Лойиҳада “50/50” шериклик асосида ишланади, яъни икки томон ҳам тенг ҳуқуқли шерик.

Ўзбекистон экспедиция (“exploration”) босқичи учун молиялаштиришни таъминлайди.