28-савол

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юусуф раҳимаҳуллоҳ

«Зикр аҳлидан сўранг» 1-китобидан

#Видео

Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2021 йилдаги 4395-рақамли тавсияси ила тақдим этилган

© @savollarislomuz
➡️ Каналга уланиш

Топиб олинган сирғани нима қилиш керак?

14633-савол

Ассалому алайкум, ҳурматли Шайх жаноблари! Аёлим кўчадан бир жуфт тилло сирға топиб олибди, бунинг эгаси кимлигини билмаймиз. Кўп қаватли бинода яшаймиз ва атрофимиз ҳам шундай биноларга тўла. Яъни маҳалладан суриштириш жуда қийин. Энди кўчага эълон ёзиб қўймоқчимиз, лекин унга сирғанинг эгасининг кўзи тушиши амримаҳол.
1. Сирғани кўчага, топилган жойга олиб чиқиб ташлайликми?
2. Умуман олганда, ерда ётган тилла буюм, пул ёки қимматбаҳо нарсаларни олиш мумкинми ёки тегмасдан кетган афзалми? Шу ҳақда ҳам маслаҳат берсангиз?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Топиб олинган нарса, агар уни топиб олган одам эгасига қайтариб бериш учун олганига гувоҳ келтирган бўлса, омонатдир.

لِمَا رَوَى إِسْحَاقُ بْنُ رَاهَوَيْهِ فِي «مُسْنَدِهِ»، عَنْ عِيَاضِ بْنِ حَمَّادٍ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَنْ أَصَابَ لُقَطَةً، فَلْيُشْهِدْ ذَا عَدْلٍ، ثُمَّ لَا يَكْتُمْ، وَلْيُعَرِّفَنَّهَا سَنَةً، فَإِنْ جَاءَ صَاحِبُهَا، وَإِلَّا فَهُوَ مَالُ اللهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ».

Исҳоқ ибн Роҳавайҳ ўзининг «Муснад» номли китобида Иёз ибн Ҳаммоддан ривоят қилади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким йўқолган нарсани топиб олса, адолатли кишини гувоҳ қилсин. Кейин уни беркитмасдан, бир йилгача эълон қилсин. Агар эгаси келса, келди. Бўлмаса, у Аллоҳнинг моли бўлади ва кимга хоҳласа, ўшанга беради», дедилар».
Гувоҳликка «Ким йўқолган нарсани сўраб юрган бўлса, менга айтиб юборинглар», дейиш кифоя қилади.
Шу ҳолда топиб олган киши бировнинг нарсасини омонатга ушлаб турган кишининг ҳукмида бўлади ва у билан бўладиган муомала омонатни ушлаб турган одамга қилинадиган муомала каби бўлади.
Йўқолган нарсани кўрганда олиш мандубдир. У олинмаса, хоиннинг қўлига тушиб қолиши хавфи бор.
Акс ҳолда йўқолган нарсанинг эгаси топиб олувчининг қайтариш учун олганини рад қилса, тўлаб беради.
Агар топиб олган киши бировни гувоҳ қилмаган бўлса ва эгаси билиб қолганда: «Бу нарсани эгасига қайтариб бериш учун олган эдим», деса-ю, молнинг эгаси: «Йўқ, еб кетиш учун олгансан», деб туриб олса, (агар мол ҳалокатга учраган бўлса) топиб олган киши молни тўлаб беради ва хоин ҳисобланади. Агар топганини эълон қилганида...
(Батафсил)

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

Ассаламу алайкум, ҳурматли Устоз! Бир киши ўз уйидан бир нарса топиб олди. Аҳлидан сўраб-суриштирса, бу уларники эмаслиги, бошқа бировга тегишли эканлиги аниқ бўлиб чиқди. Ўйлаб кўриб, бу нарсани ким ташлаб кетгани ёки тушириб қолдирганини аниқлай олишмади. Бундай вазиятда нима қилиш лозим? Мен билган ҳолатда бир флешка (компьютер файлларини xотирада сақловчи кичик қурилма) топиб олинган. Уни нима қилиш керак?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
- Ва алайкум ассалом! Бунда топиб олинган нарсада қилиш лозим бўлган иш қилинади. Яъни топиб олинганлиги эълон қилинади. Эгаси чиқиб, сифатларини айтиб бергунча ушлаб турилади. Айниқса сиз айтган нарсанинг эгасини топиш жуда ҳам осон. Унинг эгаси ким эканлигини ичидаги маълумотлардан дарҳол билиб олиш мумкин.
Валлоҳу аълам.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

27-савол

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юусуф раҳимаҳуллоҳ

«Зикр аҳлидан сўранг» 1-китобидан

#Видео

Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2021 йилдаги 4395-рақамли тавсияси ила тақдим этилган

© @savollarislomuz
➡️ Каналга уланиш

Шайх ҳазратлари, турмуш ўртоғим савдогарлик билан шуғулланадилар. Уч-тўртта биродарларидан қарз бўлиб, савдолари унча юришмайроқ турибди. Ишлари тўғрисида диққат бўлиб қолдилар. Қарз узилишида ёрдам берадиган, ишларига ривож, барака берадиган дуо Қуръонда келганми? Агар келган бўлса, қайси сура оятида бор? Билсангиз, ёрдамингизни дариғ тутманг. Биз дуо қиляпмиз, албатта, сиз ҳам дуо қилсангиз, катта ёрдам берган бўлар эдингиз.

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

ҚАРЗНИ УЗИШ ДУОСИ

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: جَاءَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلَامُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَسْأَلُهُ خَادِمًا، فَقَالَ لَهَا: «قُولِي اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ السَّبْعِ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ، رَبَّنَا وَرَبَّ كُلِّ شَيْءٍ، مُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ، فَالِقَ الْحَبِّ وَالنَّوَى، أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ كُلِّ شَيْءٍ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهِ، أَنْتَ الْأَوَّلُ فَلَيْسَ قَبْلَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الْآخِرُ فَلَيْسَ بَعْدَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الظَّاهِرُ فَلَيْسَ فَوْقَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الْبَاطِنُ فَلَيْسَ دُونَكَ شَيْءٌ، اقْضِ عَنِّيَ الدَّيْنَ وَأَغْنِنِي مِنَ الْفَقْرِ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَالتِّرْمِذِيُّ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Фотима алайҳиссалом Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, ходим сўради. Шунда у зот унга: «Аллоҳим! Эй етти осмоннинг Робби ва улуғ Аршнинг Робби! Эй Роббимиз ва барча нарсанинг Робби! Эй Таврот, Инжил ва Қуръонни нозил қилувчи! Эй донни ва данакни ёрувчи! Мен Сендан изми Сенинг ихтиёрингда бўлган барча нарсанинг ёмонлигидан паноҳ тилайман. Сен аввалсан! Сендан олдин ҳеч нарса йўқ! Сен охирсан! Сендан кейин ҳеч нарса йўқ! Сен зоҳирсан! Сендан устун ҳеч нарса йўқ! Сен ботинсан! Сенинг ортингда ҳеч нарса йўқ! Мени қарзимдан қутқар! Мени фақирликдан бой қил!» дегин», дедилар».
Муслим ва Термизий ривоят қилганлар.
Қарзи бор ва фақирликка учраган одамларга мана шу дуони ўқиб юриш тавсия қилинади.
(Батафсил)

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

Ассалому алайкум. Сиздан илтимос, саволимга жавоб беринг. Бошқа иложини тополмай, сизга хат йўлладим. Мен хорижда яшайман, дадам, онам Ўзбекистонда қолишган. Ҳозирда жуда катта миқдорда пул қарз бўлиб қолганман. Шу қарзларимни тўлай олмаяпман. Буни дадам, онам ҳам билишарди, лекин дадам фоизга нарса олган эдилар, шу нарсанинг пулини бера олмаганим учун мендан хафа бўлиб юрибдилар. Мендан рози эмас эканлар. Ўзим ибодатдаман. Аллоҳ хоҳласа, ҳамма қарзимни тўлайман, дейман, лекин дадамлар мендан ранжиганларига нима қилишни билмаяпман. Бу ёқда қарздор бўлиб турибман. Қарз берган инсон қўймай, тўполон қиляпти. У ёқда дадам пул сўраяптилар. Иккала тараф ҳам аҳволимни тушунишни исташмаяпти. Нима қилай, маслаҳат беринг. Бир инсонга: «Қарздан қутулиш дуоси бор», деган экансиз. Агар оғир тутмасангиз, шу дуони тўлиқ ёзиб юборинг, илтимос. Мен яшаётган юртда Исломга тегишли китобларни топиш жуда қийин. Агар дадам мендан воз кечсалар, яъни оқ қилгудек бўлсалар, шу масала бўйича Исломда нима дейилади? Инсон қарз туфайли, пул туфайли оқ бўлиши мумкинми? Ахир қўлимда бўлмаса, улар тушунишмаса, менда нима айб? Сиздан илтимос, тўлиқ қилиб, ҳадислардан келтириб жавоб ёзинг, қандай йўл тутай? Жавобингиз учун олдиндан раҳмат.

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
- Ва алайкум ассалом! Фоизга олган қарз туфайли оқ қилса, ҳеч нарса бўлмайди.

ҚАРЗНИ УЗИШ ДУОСИ

عَنْ عَلِيٍّ، أَنَّ مُكَاتَبًا جَاءَهُ فَقَالَ: إِنِّي قَدْ عَجَزْتُ عَنْ مُكَاتَبَتِي فَأَعِنِّي، قَالَ: أَلَا أُعَلِّمُكَ كَلِمَاتٍ عَلَّمَنِيهِنَّ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَوْ كَانَ عَلَيْكَ مِثْلُ جَبَلِ ثَبِيرٍ دَيْنًا أَدَّاهُ اللهُ عَنْكَ، قَالَ: «قُلِ: اللَّهُمَّ اكْفِنِي بِحَلَالِكَ عَنْ حَرَامِكَ، وَأَغْنِنِي بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاكَ». رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.

«Бир мукотаб Али розияллоҳу анҳунинг олдига келиб: «Мен келишилган маблағни топиб беришдан ожиз бўлдим. Менга ёрдам беринг», деди. «Сенга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга ўргатган калималарни ўргатиб қўяйми? Агар зиммангда Сабийр тоғича қарз бўлса ҳам, Аллоҳ уни сендан узади. «Аллоҳумма икфинии биҳалолика ан ҳаромика ва иғнинии бифазлика амман сивока», дегин», деди».
Термизий ривоят қилган.
Мукотаб – хожаси билан маълум маблағ эвазига озод бўлиш учун шартнома ёзган қул.
Сабийр – Ямандаги бир тоғнинг номи.
Дуонинг маъноси: «Аллоҳим! Менга ҳалолинг ила ҳаромингдан кифоя қилгин. Ўз фазлинг ила мени Ўзингдан бошқалардан беҳожат қилгин».
Ким ушбу дуони ният ва ихлос билан фарз намозлардан кейин ўқиб юрса, Аллоҳ таоло унга қарзини узишда ёрдам беради.
(Батафсил)

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

Ҳурматли Шайx ҳазратлари!
1. Бир одамнинг пластик карточкасини олиб, пулини ишлатиб, ишлатган пулига тенг қийматдаги нақд пулни эгасига берса бўладими?
2. Мисол учун, пластик карточкада 1202 сўм бўлса, эгасига «2 сўм йўқ эди», деб 1200 сўм берса ёки 1202 сўмдан кўп берилса, икки томон рози бўлса (майда пуллар топилмаганда) бўладими?
3. Насия савдосини шартлари бўлса улар қайсилар?
Аллоҳ илмингизни бундан-да зиёда қилсин.

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Бўлади.
2. Икки томон рози бўлса, албатта бўлади.
3. Агар мол нақд берилиб, нарх насия қилинса, ҳисобланади. Бу шариатда жоиздир. Баъзида нархнинг ҳаммаси маълум муддатга насия қилинса, баъзан нархни бўлиб-бўлиб тўлаш жорий қилинади. Бўлиб тўлаш муддат тартибида йўлга қўйилиши ҳам мумкин. Мисол учун ҳар йили шунчасини берасан деб ёки бошқача кўринишда ҳам қилса бўлади. Савдо қилинган нархни ўзида, ундан зиёда қилиб ёки кам қилиб насияга сотиш дурустдир. Насия савдосида вақтни кечиктиришга нархни ошириш жоиздир. Фуқаҳоларимиз: “Замоннинг нархда ҳиссаси бор”, дейдилар. Бу тўрт мазҳаб фуқаҳоларининг наздида ҳам жоиздир. Шарти ҳамма нарса аниқ белгиланиши керак.
Валлоҳу аълам.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

26-савол

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юусуф раҳимаҳуллоҳ

«Зикр аҳлидан сўранг» 1-китобидан

#Видео

Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2021 йилдаги 4395-рақамли тавсияси ила тақдим этилган

© @savollarislomuz
➡️ Каналга уланиш

Ассалому алайкум, Шайх ҳазратлари! Бир инсондан катта қарзим бор. Шу қарздан қутулиш мақсадида қайси сура ёки ояти каримани ўқишим керак.

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
- Ва алайкум ассалом! Аллоҳдан ёрдам сўраб, дуо қилинг. Доимо «Астағфируллоҳ», деб айтиб юринг.
Машҳур ҳадис олимларидан Ибн Абу Дунё ривоят қиладилар:

عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: شَكَوْتُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَيْنًا كَانَ عَلَيَّ، فَقَالَ: «يَا مُعَاذُ، أَتُحِبُّ أَنْ يُقْضَى دَيْنَكَ؟» قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ، تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ، وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ، بِيَدِكَ الْخَيْرِ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، رَحْمَنَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَرِحيمَهُمَا، تُعْطِي مِنْهُمَا مَنْ تَشَاءُ وَتَمْنَعُ مِنْهُمَا مَنْ تَشَاءُ، اقْضِ عَنِّي دَيْنِي، فَلَوْ كَانَ عَلَيْكَ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا أُدِّيَ عَنْكَ». رَوَاهُ ابْنُ أَبِي الدُّنْيَا.

«Муъоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга зиммамдаги қарздан шикоят қилган эдим, у киши: «Эй Муъоз, қарзинг узилишини хоҳлайсанми?» дедилар. «Ҳа», дедим. «Қулиллааҳумма маликал мулки туътил мулка ман ташаау ва танзиъул мулка мимман ташаау, туъиззу ман ташаау ва тузиллу ман ташаау биядикал хойру. Иннака ъала кулли шайъин қодийр. Роҳманад-дуня вал ахиро ва роҳиймаҳумаа, туътий минҳумаа ман ташаау ва тамнаъу минҳумаа ман ташаау, иқзи ъанний дайни», дегин, шунда ер юзи тўла олтин қарз бўлсанг ҳам узилади», дедилар».
Дуонинг маъноси: «Аллоҳим, эй мулк эгаси, мулкни хоҳлаганингга берасан, хоҳлаганингдан тортиб оласан, хоҳлаганингни азиз қиласан, хоҳлаганингни хор қиласан, яхшилик Сенинг қўлингда, Сен ҳамма нарсага қодирсан. Эй дунё ва охиратнинг Раҳмони ва Раҳими, у иккисидан (дунё ва охират насибасидан) хоҳлаганингга берасан, хоҳлаганингни маҳрум қиласан. Менинг қарзимга нажот бергин».
Валлоҳу аълам.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

Ассалому алайкум, муҳтарам Устоз! Сизга қарз масаласида савол билан мурожаат қилишга рухсат бергайсиз. 3-4 йил аввал айрим биродарларимиздан қарз олганмиз. Ҳали-ҳануз, оилавий мушкулотлар ва бошқа етишмовчиликлар сабабли топган пулимиз рўзғордан ортмаяпти. Қарз берганлар қарзларини қисташмайди, айримлари ҳатто унутиб ҳам юборган. Шундай пайтда нима қилиш керак? Жавобингиз учун ташаккур!

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
- Ва алайкум ассалом! Қарзларни тезроқ эгаларига қайтаришга ҳаракат қилиш керак.
Валлоҳу аълам.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш

Ҳурматли Шайx ҳазратлари!
Бир одамнинг китобларини сотиб бериш учун олиб, лоқайдлик қилиб пулни эгасига бера олмаган эдим. У киши вафот этибди. Бу ҳақда сўраганимда, «Қарз меросхўрларга берилади, уларни излаб топинг», деган эдингиз. Меросхўрларини қидириб, ишхоналаридан ҳам, ҳеч қаердан топа олмадим. Яна қандай йўл тутсам бўлади?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Топишдан умуман умидингиз узилган бўлса, ўта камбағал одамга берасиз.
Валлоҳу аълам.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ

Дин ишлари бўйича қўмитанинг хулосаси рақами: 2022 йил 03-07/1077

©️ @savollarislomuz
✅ Манба
➡️ Каналга уланиш