ဒီရုပ်သံလေးမြင်မိတော့ လားရှိုးနဲ့ လောက်ကိုင်မှာ အထပ်မြင့်တွေရဲ့ အရေးပါမှု အခြေအနေကို ပြန်ပြီး သတိရမိစေခဲ့တယ်။ မြို့ကို ကာထားတဲ့ ခြေလျင်တပ်တွေ ကျသွားတာနဲ့ တပြိုင်နက်တည်း အထပ်မြင့်တွေမှာ စနိုက်ပါနဲ့ အရင်ထောက်တဲ့ ဗျူဟာကို ရှမ်းမြောက် စစ်ပွဲမှာ ရန်သူက ကောင်းကောင်းကြီး ကျင့်သုံးသွားခဲ့တယ်။
_
ခု ဗန်းမော်မှာလည်း ရန်သူက ဒီနည်းလမ်းကိုသုံးထားတယ်။ သာမန်ထက် ပိုမြင့်တဲ့ အဆောက်အဦပေါ်မှာ ပွိုင့် ၅ လိုမျိုး စက်သေနတ်နဲ့ စနိုက်ပါ ထောက်ထားရင် ....ဘယ်ခြေလျင်တပ်မှ အနားကပ်နိုင်ဖို့ မလွယ်‌ တော့ ဘူး။ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဒီရုပ်သံမှာ.... တပ်ဘက်ကနေ ပစ်မှတ် မှတ်ပုံတင်ပြီး ဗုံးသီးတွေကို ဖောဖောသီသီ သုံးပြီး တိုက်ခိုက်တာ တွေ့ရလိမ့်မယ်။ အဆုံးသတ်ကြမှ ခြေလျင်တပ်ကဝင်ပြီး အသေးစိတ် နယ်မြေရှင်းတဲ့ သဘောလည်း မြင်ရလိမ့်မယ်။
_
လေကြောင်း ပစ်ကူ သုံးခဲ့တဲ့ အပြင် ၁၂၀ ‌မမဗုံးသီးတွေကိုလည်း စိတ်ကြိုက် ပစ်ခဲ့တာ ဆိုတော့.... ရန်သူဘက်က မသေရင်တောင် အနည်းဆုံး ဒုက္ခိတ ဘဝပဲ။ အတော်လေး အားရစရာ ကောင်းတဲ့ ရုပ်သံ တစ်ခုလို့ ဆိုလို့ရတယ်။


(နရီမိုး)

ထွန်းမြတ်နိုင်ဦးဆောင်တဲ့ အကြမ်းဖက် AA မှာ လက်ဆုပ်လက်ကိုင်ပြစရာ ဘာ အလုပ်မှ မရှိဘူး။ ငွေရဖို့အတွက် ရခိုင် AA လုပ်တတ်တာ တစ်ခုတည်းရှိတယ်။ ဒါက… ကိုးကန့်နဲ့ ပလောင် ဘက်က လာတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေကို တစ်ဆင့်ခံ ဖြန့်တဲ့ အလုပ်ပဲ။
-----------
တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၁၆-၂၄ ဆိုတဲ့ ၈ နှစ်တာကာလမှာ AA နဲ့ပတ်သက်တဲ့ မူးယစ်မှု ၉ ကြိမ်အထိရှိခဲ့တယ်။ ကာလတန်ဖိုးက ဒေါ်လာသန်း ၁၄၀၀ အထိ ရှိခဲ့တယ်။ အထင်ရှားဆုံးသက်သေက ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ဖမ်းမိတဲ့ ဒေါ်လာ ၂၄ သန်းတန်တဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးအမှုမှာ AA ရဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီးအဆင့်ရှိတဲ့သူတစ်ယောက်၊ အရာရှိ (၄)ယောက်နဲ့ အခြားအဆင့် (၃)ဦးအထိ ဖမ်းမိခဲ့တယ်။
-------------
လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ပတ်သက်ရင် AA ငြင်းမရတဲ့ ပြစ်မှု (၃)ခု ရှိခဲ့တယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီ ၂၂ ရက်မှာ သရက်အုပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ အဘူဂျာ ကျေးရွာက ဘင်္ဂလီ ၅ ဦးကို အကြမ်းဖက် AA က သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်ရယ်၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် သြဂုတ် ၅ ရက်မှာ မောင်တောဘက်ကနေ နတ်မြစ်ကူးဖို့ စောင့်နေတဲ့ ဘင်္ဂလီ အယောက် ၂၀၀ ကို AA အဖွဲ့က ဒရုန်း၊ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ဖြစ်စဉ်ရယ်၊ ခုနောက်ဆုံး အမှုကတော့ အတွင်းငှက်သေကျေးရွာအုပ်စု၊ ထန်းရှောက်ခံကျေးရွာက အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေး သူငယ်တွေ အများအပြားပါဝင်တဲ့ ဒေသခံ ဘင်္ဂလီ ရွာသား ၆၀၀ ကျော်ကို လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်ပဲ။
----------
မူးယစ်ဆေးဝါးရယ်၊ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုရယ်က အကြမ်းဖက် AA ကို လက်စတုံး ပစ်ဖို့ မလုံလောက်ဘူးလားလို့ပဲ မေးရမယ်။ ထွန်းမြတ်နိုင်ကျူးလွန်တဲ့ ဒီပြဿနာတွေက တိုင်းရင်းသား အရေး Issue မဟုတ်တော့ ဘူး။ နဂိုကတည်းက ICJ မှာ ပြဿနာတက် နေတဲ့ ဘင်္ဂလီကိစ္စဟာ AA ကြောင့် နိုင်ငံတကာမှာ မြန်မာရဲ့ Image က ပိုကျသွား နိုင်တယ်။ သေချာပေါက် တာဝန်ခံရမယ်။ သေချာပေါက် အရေးယူရမယ့် ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပါတယ်။

(နရီမိုး)

မနေ့က ကျင်းပတဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးတဲ့ နှစ်ပတ်လည် နေ့ အခမ်းအနားမှာ ဂျပန် ဝန်ကြီးချုပ်ပြောတဲ့ စကားတစ်ခွန်းလေးက မထင်မှတ်ဘဲ ရင်ထဲရောက်ခဲ့တယ်။
“အတိတ်ကာလ အဖြစ်အပျက်တွေအတွက် နောင်တရမိပါတယ်” ဆိုတဲ့ စကား လေး။ အထူးသဖြင့် ဂျပန်တွေဘက်က ကိုလိုနီပြုသိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံတွေအပေါ်မှာ စာနာစိတ်နဲ့ ပြောခဲ့တဲ့ စကားတစ်ခွန်း။ သေချာတာကတော့ ဂျပန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်တွေသာ ခေတ်အဆက်ဆက်ပြောင်းသွားလိမ့်မယ်။ ကိုယ့်အပေါ်မျိုးဆက်က ကမ္ဘာ့လူသားမျိုးနွယ် အပေါ် ကိုလိုနီပြုခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်ကိုတော့ သားစဉ်မြေးမြစ်က တောင်းပန်ရမယ့် ဝတ္တရား မလွဲမသွေ ရှိသွားလိမ့်မယ်။
-----------
နှိုင်းယှဉ်မြင်ကြည့်မိတာပါ။ မနေ့က လားရှိုးမှာ လုပ်တဲ့ နှစ်ဘက်တွေ့ဆုံပွဲမှာ ဆွေးနွေးချက် မအောင်မြင်ခဲ့ဖူးဆိုတာလေး တွေ့မိလိုက်တယ်။ အတိအကျ မသိပေမယ့် ကောလာဟလအရ သိန္ဒီကို ပြန်မပေးဘူးလို့ ဆိုရအောင် ဒီမြို့တွေက ကိုးကန့် ပိုင်တွေမို့ လို့လား။ ဒီလိုပဲ…. မိုးကုတ်မြို့အပါအဝင် ပလောင်သိမ်းထားတဲ့ ဒေသတွေကို ပြန်မပေး ဘူးဆိုတာက ဒီသိမ်းပိုက်ခံ မြို့ရွာတွေက ပလောင်ပိုင်တာမို့လို့လားဆိုတဲ့ မေးခွန်းပဲ ပြန်မေးရလိမ့်မယ်။
--------
တကယ်လို့များစစ်ကြီးပြီးသွားတဲ့အခါ……မတရားကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ခဲ့လို့ မြို့ပျက်၊ ရွာပျက်ဖြစ်သွားရတဲ့ ကိစ္စတွေအပေါ်မှာ ပလောင်တွေ၊ ကိုးကန့်တွေနဲ့ ကချင် တပ်တွေအနေနဲ့ သေချာပေါက် တာဝန်ယူပြီး တောင်းပန်ရလိမ့်မယ်။ လက်ရှိ KIA ကြောင့် မြို့ပျက်သွားတဲ့ ဗန်းမော်မြို့သူ၊ မြို့သားတွေကို ဂွမ်မော်တို့ရဲ့ သားစဉ်မြေးဆက် အနေနဲ့ သေချာပေါက် ပြန်တောင်းပန် ရလိမ့်မယ်။

(နရီမိုး)

ကိုယ်ကျင့်သီလနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ကောင်း ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။

ငါးပါးသီလလုံမှ ကိုယ်ကျင့်သီလနှင့်
ပြည့်စုံတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်တယ်။

မဟုတ်ရင် ကိုယ်ကျင့်သီလနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မဖြစ်နိုင်ဘူးတဲ့။

" ဗုဒ်ဓံ သရဏံ ဂစ်ဆာမိ "လို့
ဆောက်တည် ထားသည့်အတွက်ကြောင့်
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တော့ ဖြစ်သွားပါရဲ့

သို့သော် ငါးပါးသီလကို ကျူးးလွန်
ဖောက်ဖျက် နေသေးတယ် ဆိုရင်
ကိုယ်ကျင့်သီလရှိတဲ့
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ကောင်း တစ်ယောက် မဖြစ်ဘူး၊
ဒါ အရ မှတ်ရမယ်။

အဲ့ဒီတော့
မိမိကိုယ်တိုင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ဖြစ်ပြီဆိုရင်
ဗုဒ္ဓဘာသာတို့ရဲ့တာဝန်ဝတ္တရား အားလျော်စွာ
လိုက်နာ ကျင့်သုံးရမှာကတော့ အနည်းဆုံး
ငါးပါးသီလ လုံအောင် ထိန်းမယ်လို့ စိတ်ထဲမှာ
ဒီလို နှလုံးသွင်း ဆင်ခြင်ထားသင့်တယ်။

ဟို အကြောင်းပြ ၊ ဒီ အကြောင်းပြ
ဒါတွေ မပြသင့်ဘူးနော်၊

ဘဝမှာ တန်ဖိုးရှိတဲ့ အလုပ်ကို လုပ်ဖို့က
အင်မတန်မှ အရေးကြီးတယ်။

လူ့လောက လူတွေဟာ ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့်
ပတ်သက်လာတဲ့ အခါ ကျလို့ရှိရင်
တခြားအကြောင်းတွေပြပြီး
ကိုယ်ကျင့်သီလကို
ဖောက်ဖျက်တတ်တယ်ပေါ့။

အေး အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်လာရင်တော့
လူတွေက Human rights ဆိုပြီး
လူ့အခွင့်အရေးကိုတော့
ကျယ်ကျယ်လောင်လောင်
တောင်းဆို တတ်ကြတယ်။

သို့သော်
လူတွေရဲ့ကိုယ်ကျင့်တရားရော ပြည့်ဝရဲ့လား
ဆိုတော့ လူ့ကိုယ်ကျင့်တရား မရှိဘူး၊
လူ့ရဲ့ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ ပြည့်ဝဖို့က ပိုပြီးတော့
အရေးကြီးတယ်၊ တန်ဖိုးရှိတယ်။

အဲ့တော့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ဖြစ်လာပြီဆိုရင်တော့
ကိုယ်ကျင့်သီလနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ကောင်း ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။
ငါးပါးသီလနှင့် ပြည့်စုံသွားပြီ ဆိုရင်
သီလရှိတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ဖြစ်သွားပြီ။

ကျေးဇူးတော်ရှင် ပါမောက္ခချုပ်ဆရာတော်
ဒေါက်တာ နန္ဒမာလာဘိဝံသ